Misschien moet ik me er helemaal niet mee bemoeien. Het overlaten aan de mensen die het werkelijk treft. Die dagelijks werken of leven met jonge kinderen om zich heen. Zij die in december aan den lijve de impact ervaren van de tradities rond de feestdagen. Die zien hoe de verschuivingen daarin overkomen.
Maar ik doe het toch. Omdat ik ook ooit moeder was van jonge kinderen. En juf in het basisonderwijs. Ik zag en zie alle feesten meestal toch vooral als het vieren van het leven, al zijn ze nog zo vervlochten met de zware moraal van de katholieke kerk. Sinterklaas, kerst, oud en nieuw: wij gaven als ouders onze eigen draai aan de jarenlange tradities. Sinterklaas zette een zak voor de deur op een dag die ons het beste uitkwam, kerst was vooral cadeautjes voor de jarigen in de familie en een alternatieve boom in de vorm van een kronkelige tak met ballen aan het plafond. Met oud en nieuw waren het vooral de sterretjes die bij ons brandden en de zelfgebakken wafels waarvan we genoten. Voor de sfeer nam ik mijn kinderen vlak voor kerst mee naar het tuincentrum, een eersteklas en gratis sprookjesattractie. Ze herinneren zich nu vooral nog het kleine houten Ikea-boompje dat elk jaar weer tevoorschijn kwam. Nooit hoorde ik een klacht of wanklank. Kinderen accepteren gewoon wat je doet. Op de basisscholen waar ik werkte idem dito.
Wel hadden de jonge kinderen veel last van de door hun ouders gecreëerde spanning en leden hun prestaties onder de slechte nachten en angst voor wat komen ging. Kinderen van allochtone afkomst, die thuis geen Sinterklaas vierden, kregen voor de vorm een nep-barbie of plastic autootje van hun ouders. Konden ze toch iets laten zien op school. Soms kochten we zelf iets voor ouders bij wie het aan middelen ontbrak. Want niet alleen met sinterklaas, ook met kerst ontkomen zij tegenwoordig niet meer aan de, door de commercie opgelegde, verwachting van cadeautjes. En dan was er nog de zwarte knul in mijn klas die steevast rond dit jaargetijde voor 'piet' werd uitgemaakt. Ik was eerlijk gezegd blij als die hele feestmaand weer voorbij was en alles weer zijn normale gang kreeg. Gevoelige kinderen waren vaak in januari pas weer in staat de structuur van alle dag op te pakken.
Maar dat terzijde.
Er is, volgens mij, niets mis met het herijken van je tradities. Met het aanpassen van nieuwe inzichten aan veranderde maatschappelijke ordes. Kinderen maakt het geen bal uit als we ervoor kiezen sint en piet een ander uiterlijk te geven. Net zo min als dat ze met kerst niet meer naar de kerk gaan. Of met oud en nieuw voor de verandering een keer in een warm of juist koud oord verblijven en ijsjes in plaats van oliebollen krijgen. Kinderen zijn uiterst flexibel en snappen vaak beter waar het werkelijk om gaat: het feestelijke gevoel, het samen genieten en het vieren van het leven. Die discussies van de volwassenen is wat ze waarschijnlijk juist helemaal niet snappen.
Maar misschien moet ik me er maar helemaal niet mee bemoeien.