Forte Welzijn, gemeente Berg en Dal, draait een pilot 'bewust ouder worden', met als doel ouderen te stimuleren om zelf meer verantwoordelijkheid te nemen voor de wijze waarop ze wonen, sociale contacten onderhouden en hun welzijn en gezondheid op peil houden. Opbouwwerker Petra Kregting werkt hard aan het bereiken van de gestelde doelstellingen.
Tekst Karin Veldkamp, fotografie: Gerard Verschooten
Voor veel ouderen liggen er de nodige 'uitdagingen', zoals dat tegenwoordig wordt genoemd, op hun pad. De zorg wordt afgeschaald vanwege de hoge kosten, het personeelstekort groeit en bejaardentehuizen bestaan min of meer niet meer. Wonen je kinderen ver weg en/of is je netwerk zwak, dan wordt het allemaal wat lastiger. "Daarom is bewustwording over 'de oude dag' tegenwoordig essentieel, iedereen denkt tot 67 maar niet over daarna", aldus Petra. "En dan bedoel ik niet alleen hoe je je dag gaat invullen na je pensioen, maar ook de 'fysieke' mogelijkheden. Het is belangrijk om vitaal te blijven."
Geen focus op kwalen, maar kijken naar kansen
"In de gemeente Berg en Dal is twee derde van de inwoners 45-plus. Langzamerhand drong binnen Forte Welzijn het besef door dat niemand zich specifiek met het welzijnsaspect rond collectieve ouderenzorg bezighoudt, terwijl de vergrijzing allang een maatschappelijk vraagstuk is, zowel op het gebied van wonen als zorg. We constateerden dus een gat in het werk voor de grootse doelgroep in spe. Dat bracht ons op de vraag welke mogelijkheden er zijn, waarbij het sociaal werk niet wil focussen op kwalen en kwetsbaarheid, maar op kansen, zoals ondersteuning bieden bij het inzetten van een sociaal netwerk."
Vragen is best lastig
Een voorbeeld van zo'n sociaal netwerk is een voorzorgcirkel, een netwerk dat steeds vaker wordt geïnitieerd. Ook in Berg en Dal zijn er een paar inwoners die hier belangstellend naar kijken. Wat een voorzorgcirkel inhoudt, legt Petra graag uit: "Een belangrijk aspect van een voorzorgcirkel is wederkerigheid om daarmee ook de drempel van vraagverlegenheid te verlagen. Want al lijkt vragen misschien makkelijk, veel mensen vinden het best lastig om iets te vragen aan een ander. Als je iets terug kunt doen, wordt vragen anders."
Meer naar elkaar omkijken
De voorzorgcirkel kent twee varianten, legt Petra uit. "De ene bestaat uit zo'n tien tot vijftien huishoudens van allerlei leeftijden uit dezelfde straat of directe buurt. Het idee is dat mensen een beroep op elkaar kunnen doen voor een boodschap, lampje maken, kind opvangen, een pakketje aannemen etc. Er zijn bij voorkeur twee kartrekkers die de vragen van de mensen verdelen. De andere versie kan zijn dat een groepje elke maandag samen koffie drinkt en elkaars wel en wee bespreekt. Ongetwijfeld ontstaat er dan een keer een vraag voor hulp bijvoorbeeld om naar het ziekenhuis te rijden. Als een straat er zijn eigen invulling aan geeft, dan is het ook echt van 'de straat' en van de mensen zelf. Het is mooi en van belang om samen aan een gemeenschap te bouwen waarbij mensen meer naar elkaar omkijken. Dat kan ook met een whatsapp-groep voor mensen die wat verder van elkaar vandaan wonen. Elke dag even bellen of een duimpje appen."
We moeten door
Het project loopt een jaar en dan kijkt de gemeente of het een vervolg krijgt. De doelstellingen zijn duidelijk: er moet minimaal een voorzorgcirkel opgezet worden, driehonderd mensen bereiken met informatie, een overzicht van alle initiatieven rondom ouder worden zodat er goed gebruik van gemaakt kan worden en meer samenwerking tussen formele en informele zorg. Petra hoopt dat het project een vervolg krijgt, maar denkt ook dat we wel moeten doorgaan: "Ruim 40 procent is boven de 65 en dan sta je voor nieuwe vraagstukken en uitdagingen. Hoe gaan we daarmee om? Dat kan niet alleen bij de kinderen neergelegd worden want die dragen meestal al genoeg op hun schouders. Daarom is het van belang mensen meer bewust te maken van de huidige maatschappelijke situatie. Niet alle mensen kennen de mogelijkheden, dus informatieverstrekking is noodzakelijk. Ook het koppelen van bestaande netwerken is van belang, want die werken vaak langs elkaar heen, terwijl men elkaar zou kunnen versterken.".
Voor meer informatie of ideeën: mailen kan naar .
