Ik kijk graag televisie, altijd al. Toen ik een jaar of zes was babbelde ik op onze slaapkamer mijn zusje en broertje in slaap, om vervolgens door de gang naar de woonkamer te sluipen. Met blote voetjes op de kokosmat kon ik uren staan turen. Door een kier in de deur kwam de wereld naar me toe. Zo werd me al vroeg duidelijk dat die wereld aan elkaar hing van trammelant, ongelijkheid en bonje, en dat veel mensen het een flink stuk slechter hadden getroffen dan ik.
Nu is een gelukkige jeugd ook geen pretje. Mijn jeugdgeluk hangt nog steeds als een molensteen om mijn nek. Grafzerk voor de ambitie. Geen Oedipuscomplex als aanjager om de maatschappelijke prestaties van mijn vader te overtreffen. Gebrek aan slaag of pesterijen kneep de brandstof af voor mijn geldingsdrang. En omdat ik vaak te braaf was, ontbrak ook de noodzaak tot daden van wiedergutmachung. Kortom: ondanks alle talenten geen grootse prestaties. Voor mij geen lintje.
Voor anderen is dat anders. Nog niet zo lang geleden regende het weer lintjes, ook bij ons op de Sterreschansweg. Mensen die zich “verdienstelijk hebben gemaakt voor de samenleving”, wacht de Orde van Oranje-Nassau. En als je “exceptionele verdiensten voor de samenleving, groter dan van hem of haar verwacht mocht worden” kunt hardmaken, dan is er Orde van de Nederlandse Leeuw.
Lintjes zijn een gewilde versiering. Vooral in kringen waar een uniform de bedrijfskleding is zijn lintjes populair, want als iedereen hetzelfde pakje draagt, maken alleen onderscheidingen het verschil. Mensen doen de gekste dingen voor een lintje; sommigen lopen er zelfs vier dagen lang hun voeten voor kapot. In 1909 was er zelfs een heus lintjesschandaal, toen de premier een lintje weggaf in ruil voor een donatie aan zijn partij. Toch is het, over het algemeen, goed volk dat met een lintje wordt geprezen.
Maar er bestaan ook nare mensen. Mensen die schijt hebben aan de rest, de ikkes voor wie de rest kan stikken. Figuren die louter uit zijn op persoonlijk financieel of politiek gewin. Geniepige types, veelal opererend buiten het daglicht of achter de vermomming van iets legitiems. Het echte lintjesschandaal is dat er geen onderscheiding bestaat voor dergelijke types, die de samenleving op exceptionele wijze schaden, groter dan van hem of haar verwacht mocht worden.
Volgend jaar reiken we nieuwe koninklijke onderscheidingen uit. Zwarte lintjes, in de Orde van de Loden Leeuw. Spotlight op slechtheid. Ik weet wel wat kandidaten.
