Angelique Hummel voert al haar leven strijd tegen onrecht. Inmiddels is ze de zeventig gepasseerd en gaat ze aan de slag om haar drieluik over seksueel misbruik binnen het gezin te voltooien. Een portret van een krachtige vrouw.
Tekst: Karin Veldkamp. Foto: hans Hendriks
"In 1980 startte ik met grafische vormgeving aan de Kunstacademie in Arnhem en in diezelfde periode was ik actief met protesteren, bezetten, kraken en zette ik mij in voor de vrouwenbeweging. Het waren me een tijden", vertelt ze met een verholen glimlach. "Ook runde ik samen met drie mannen drukkerij de Stempel. Via de Stempel kwam ik in contact met STUG videoproducties, en die vroegen mij om hun huisstijl te ontwerpen. Dat wilde ik natuurlijk wel en in het verlengde daarvan heb ik mijn eerste video, een animatiefilm, gemaakt. Op de academie had ik al les gehad in het maken van video's, dus het was mij niet geheel onbekend. Ik vond het een erg leuk medium om mee te werken. In die tijd ging dat overigens allemaal zonder computer, dat stond toen nog helemaal in de kinderschoenen."
Ongeloof de overhand
Angelique wilde wel meer doen met video en kwam eigenlijk vanzelf uit op een thema voor een productie. "Eind jaren zeventig en begin jaren tachtig kwam seksueel misbruik in het gezin nauwelijks naar buiten. Als maakster van de producties weet ik wel zo'n beetje uit eigen ervaring hoe het voelt als het wordt doodgezwegen - en mocht je er al iets over hoorde dan ging dat vaak in een 'samenzweerderige' sfeer. Op tv zag ik een keer een reportage over een meisje dat misbruikt was. Jolanda heette ze. Haar probleem werd in een hoek gedrukt en afgedaan als verzinsels. Ik werd daar zo kwaad over en wilde er iets aan doen. Met een groepje vrouwen zijn we aan de slag gegaan en we ontmoetten best veel vrouwen die hun verhaal wilden vertellen. Via fondsen haalden we een flink bedrag binnen en konden we zelfs actrices inhuren die de verhalen van de vrouwen konden vertellen, maar die wilden toen ook anoniem in beeld omdat het schadelijk was voor hun reputatie. Dat wilden wij echter niet. Ze werden er immers voor betaald. Het heeft vijf jaar geduurd voordat de productie klaar was. We hebben hem in samenwerking met STUG gemaakt. De première was in Lux en werd ook aangeboden aan hulpverleners, waar het ongeloof vaak de overhand had, zelfs na het zien van de video."
Geen applaus
Angelique had 'de smaak' te pakken' en er volgde een tweede video met als thema 'herstel', dit keer in samenwerking met Stichting ARP. Ook hiervoor kregen de vrouwen weer veel subsidie, waaronder van de nonnen. "In eerste instantie wilden ze niks geven, omdat ze net geld geschonken hadden aan prostituees. Ik was woedend en ben er meteen naar toe gegaan, want incest en prostitutie ligt in elkaars verlengde en dat heb ik daar verteld. Het geld kwam alsnog, blijkbaar zijn de dames aan het denken gezet." Deze keer vond de première plaats in het Badhuis en was er hoog bezoek uit Suriname. "Mijn familie van mijn moeders kant is Surinaams. Mijn oom heeft ervoor gezorgd dat de minister van Buitenlandse Zaken uit Suriname erbij was. Want daar speelde het natuurlijk ook. Ook de vrouwen zelf en de nodige hulpverleners waren aanwezig. Wat mij echter zo tegenviel was dat er helemaal geen applaus was voor de vrouwen."
Ondersteunen in plaats van verwerpen
Angelique is de zeventig inmiddels gepasseerd, maar weet van geen ophouden. Haar gezondheid laat haar behoorlijk in de steek, maar toch wil ze nog een derde productie maken. "Als het drieluik af is, is mijn leven niet zinloos geweest. Deze keer wil ik een productie over mannen en vrouwen die terugkijken op hun leven: hoe is hun levenspad gelopen ondanks of dankzij het misbruik? Mijn doel is dat nooit meer iemand zegt dat je dingen verzint of het dramatiseert. Ik wil ook dat mensen ophouden om de schuld bij de slachtoffers neer te leggen. Ik hoop echt dat familie en andere mensen rond misbruikte personen hen meer gaan ondersteunen in plaats van hen verwerpen, want dat laatste gebeurt nog steeds en daar snap ik niks van. Wat ik vooral niet begrijp, is dat moeders die weten dat hun kind wordt misbruikt, het goedpraten. Blijkbaar is het huwelijk belangrijker dan je kind. Of bisschoppen die de hand boven het hoofd wordt gehouden, ook zoiets. Dat kan er bij mij niet in", oreert Angelique zichtbaar boos. "
Voor de derde productie heeft Angelique vier mensen benaderd en ze zijn nu een stichting aan het oprichten om geld te werven. Er is deze keer geen productiebedrijf waar ze mee samenwerken, dus moeten ze veel zelf doen. "Ik wil zelf graag de hoofdverantwoordelijke zijn als vormgever, maar gezien mijn gezondheid heb ik niet veel energie." Op mijn vraag of haar inzet heeft geholpen, haalt Angelique haar schouders op en zegt: "Geen idee. Eerlijk gezegd merk ik geen verandering met veertig jaar geleden, maar misschien ben ik er niet alert op."
65-plussers die hun persoonlijke verhaal willen vertellen, kunnen contact opnemen met de redactie van de Wijkkrant via .
