Handvatten voor het omgaan met mensen met dementie
Wat doe je als je iemand tegen komt die het even niet meer weet, iemand met vergeetachtigheid of dementie? Iemand die in de supermarkt niet meer weet hoe hij betalen moet? Of iemand die op straat verdwaasd om zich heen kijkt omdat zij haar eigen huis niet meer herkent. Dat zijn situaties die je als bewoner van een dementievriendelijk Nijmegen-Oost tegen kunt komen en waarvan je eigenlijk niet goed weet hoe je het beste kunt reageren.
Even meedenken
“Praktisch omgaan met mensen met dementie kun je leren” vertellen buurtbewoners Liesbeth Staphorst en Maria Roelofs. “Het gaat erom dat je rustig even met de mensen mee denkt. Begin met geruststellen, maak oogcontact, en vraag of je even mag meedenken. Liesbeth legt het uit: “Vorige week liep op de Daalseweg een mevrouw wat verdwaasd rond. Ik ben afgestapt van mijn fiets en heb haar aangesproken. Ik heb haar eerst gerust gesteld, haar aangesproken met de woorden ‘Ik zie dat u iets zoekt, vindt u het fijn als ik even met u meedenk?’ Het is belangrijk om heel rustig te praten en aan te sluiten bij de situatie die je ziet. En haar even aankijken om te zien of je haar ook echt bereikt. Daarna heb ik het gesprek op een positieve manier afgerond: ‘Lukt het zo verder, dan ga ik ook verder’.
Niet op fouten wijzen maar geruststellen
“Het is belangrijk iemand zo min mogelijk op zijn fouten te wijzen,” leggen Maria en Liesbeth uit. “Een caissière kan beter niet zeggen ‘u heeft een foute pincode ingetoetst’, daar worden de mensen meestal zenuwachtig van. ‘Het apparaat herkent de code niet, kunt u het nog een keer proberen’ werkt beter. Daarmee wijs je niet op de fout maar speel je in op de mogelijkheden die er wel zijn. Dat is belangrijk bij mensen met dementie, maar eigenlijk bij iedereen die het even niet meer weet.
Zo lang mogelijk mee blijven doen
Liesbeth en Maria nemen deel aan het project Dementievriendelijk Nijmegen-Oost en zijn trainers in het omgaan met mensen met geheugenproblemen of dementie. Beiden hebben in hun werk veel met mensen met dementie te maken gehad. Nu geven zij trainingen aan vrijwilligers, winkelpersoneel en andere organisaties. “Wij vinden het belangrijk dat mensen met plezier zo lang mogelijk in Oost kunnen blijven wonen. Dat is onze motivatie. Daarvoor is het belangrijk dat mensen elkaar even helpen als het nodig is. De trainingen zorgen ook voor een bewustwording van het feit dat er veel mensen met dementie gewoon thuis wonen. Daarom heeft iedereen, of je nu winkelier of buurman bent, baat bij enkele handvatten over hoe je met mensen met dementie om kunt gaan.”
De COOP van Bart buigt mee
Dat heeft ook Bart te Plate, eigenaar van de COOP aan de van ’t Santstraat, gemerkt. Bart vertelt: “Indertijd hebben we iemand aangehouden voor winkeldiefstal waarvan later bleek dat hij dementie had. Dat was natuurlijk heel vervelend, maar we wisten dat niet. Daarna hebben we met het personeel de training gedaan. We wonen in een wijk met veel ouderen, dan is het belangrijk dat je iets van dementie weet. Even contact leggen met de familie als er iets mis gaat is bij voorbeeld heel belangrijk. Of even meelopen als iemand aan het zoeken is. Je moet er niet tegenin gaan, maar meebuigen, dan wordt iemand weer rustig.”
Een halve dag
In een paar uur tijd kun je veel leren over het omgaan met mensen met dementie. Dat blijkt wel in de training Samen Dementievriendelijk, die ontwikkeld is door Alzheimer Nederland. Er zijn trainingen voor buurtgenoten, sportclubs, buschauffeurs, mensen die werken bij een bank of bij de gemeente. Je kunt de training desgewenst ook online doen. Inmiddels hebben Liesbeth en Maria onder andere de vrijwilligers van het Hobbycentrum in Nijmegen-Oost getraind. Het zou heel mooi zijn als groepen buurtbewoners zich aanmelden om mee te doen aan het dementievriendelijk maken van Nijmegen-Oost. De trainingen kosten een klein bedrag per deelnemer, maar zijn voor vrijwilligers gratis.
Als u belangstelling heeft voor een training samen dementievriendelijk kunt u contact opnemen via
Tekst en foto: Anne-Mieke Penders
