Aannemer Jan van de Veerdonk uit Bottendaal is niet een geheel onbekende. Hij laat nogal eens van zich horen en organiseert informatiebijeenkomsten voor particulieren die hun woonhuis willen verduurzamen. Ik spreek hem - op gepaste afstand - in zijn Thiemeloods, die door coronamaatregelen qua culturele en horeca-activiteiten nu 'helaas op zijn gat ligt', aldus Van de Veerdonk.
Tekst en foto: Alex Holderbusch
Aannemerij Van de Veerdonk verbouwt al zo’n 38 jaar huizen in en rond Nijmegen. Jan heeft zich gespecialiseerd in verbouw van particuliere woningen. Twee jaar geleden kreeg hij steeds meer vragen over het verduurzamen van huizen. Zo ontstond het idee om grotere groepen in één keer te bereiken. Als ik Jan vraag waarom hij dit gratis doet, is het antwoord eerst wat zakelijk. Hij heeft nu eenmaal de kennis, hoewel hij een jaar lang beurzen en evenementen heeft afgelopen om zich goed te informeren. En er ligt een vrijwel onmogelijke opgave voor ons, rekent hij me snel voor. 5,5 miljoen panden van het gas af binnen 30 jaar? Dat zijn er dan ongeveer negenhonderd stuks per werkdag. Dat moeten we samen doen, bedoelt hij maar. En de huiseigenaar, die veelal ook gebruiker is, kan dus maar beter zelf alvast beginnen. Na wat doorvragen, vindt hij het ook gewoon heel leuk om groepen te voorzien van allerlei praktische tips: “Er is namelijk veel laaghangend fruit. De meeste mensen gaan na afloop blij naar huis.”
‘Begin met isoleren’ is de boodschap waarmee Jan het thema terugbrengt tot de essentie. De keuze voor het soort verwarming of installatiewerk of energiedrager hoeft de burger voorlopig nog niet te maken wat hem betreft: “Geef de installatiebranche de tijd om te innoveren. Er is geld, budget en er zijn klanten. Als nu bijvoorbeeld je cv-ketel aan vervanging toe is, zou je deze gewoon nog kunnen vervangen. Warmtepompen maken bijvoorbeeld geluid en zijn nog best duur.” Jan is ervan overtuigd dat voor beide nog oplossingen komen. Een collectieve ‘zoem in de wijk’ als iedereen aan de warmtepomp zou gaan, moeten we misschien niet willen. Kortom, kies niet nu al voor een methode van verwarmen of voor een specifieke energiedrager.
Hoe zit het met vochtproblemen als de hut helemaal dicht geïsoleerd is, wil ik weten. “Naast isoleren moet je ook altijd denken aan ventileren en verwarmen. Dat is een drie-eenheid”, doceert Jan. “Goed isoleren hangt af van het juiste materiaalgebruik. Bij gebruik van verkeerde materialen kunnen er bouwfouten ontstaan met rot, vocht of koudebruggen als gevolg. De essentie is: tochtdicht en damp-open bouwen. Damp-open betekent dat vocht van binnen naar buiten moet kunnen.” Een belangrijke vraag die huiseigenaren zichzelf ook kunnen stellen, is: waar wil je het warm hebben? Dat noemt Jan van de Veerdonk ‘compartimenteren’: “gebruik je je zolder voor de opslag van je campingspulletjes? Dan hoef je niet per se te isoleren. Maar wel als je het als verwarmde werkkamer wilt gebruiken.”
In deze bange dagen verwacht Jan wel dat de energietransitie vertraging zal oplopen. “De maakbare wereld die we voor ogen hebben, is niet zo maakbaar. We hebben het over drie transities waar we voor staan: de afval-, grondstoffen- en energietransitie. Daarom wil ik ook zo min mogelijk milieubelastende materialen gebruiken. We hebben dit allemaal aan zien komen, kijk wat de Club van Rome in de jaren zeventig ons heeft voorgehouden. Dat is nog steeds actueel. Fossiele brandstoffen zijn een eindig verhaal.”In opdracht van Duurzaam Hengstdal is Jan nu bezig een film te maken waarin alle aspecten aan de orde komen.
En hoe moet het nu verder met het voortbestaan van de Thiemeloods? “We zijn een donatie-actie begonnen via de website van de Thiemeloods om de vaste lasten te kunnen blijven dragen. Voor iedereen die de Thiemeloods een warm hart toedraagt.”
Volgende informatieavond (onder voorbehoud!): 16 juni 2020.
Graag aanmelden via www.veerdonkbouw.nl.
De zes tips van Jan
1. Meten is weten. Waar verliest het huis warmte? Een warmtebeeldcamera en ‘blower-door-metingen’ bieden hulp.
2. Bestrijd tocht en een koude begane vloer. Isoleer de vloer en leg bij voorkeur vloerverwarming aan.
3. ’Compartimenteer en isoleer’. Kortom, maak keuzes wat betreft te verwarmen en te isoleren woon- en werkruimtes.
4. Optimaliseer je cv-installatie door waterzijdig inregelen. Zijn er genoeg radiatoren op de juiste plaats? Plaats boosters onder je radiatoren en verwijder ombouwen en te diepe vensterbanken.
5. ’Lage-temperatuur-check’. Raadpleeg je cv-handleiding en reduceer in de winter de aanvoertemperatuur naar 50 graden. Blijft het dan behaaglijk?
6. Laat je niet gek maken. Bepaal je eigen tempo.