Kunst leeft door, ook in een verzorgingshuis
Op 10 mei jongstleden was het een drukte van belang bij woon-zorglocatie Juliana in Oost. Er was een kunstexpositie op poten gezet voor twee bewoners, José Maria Capricorne en Michel van Nieuwstadt. Beide heren hebben in hun leven veel getekend en geschilderd en nu werden ze even helemaal in het zonnetje gezet.
Tekst: Simone Kiekebosch, fotografie: Marc van Kempen
Zo’n 75 mensen waren aanwezig om de tekeningen en schilderingen van beide kunstenaars te bewonderen. Een gezellig jazzmuziekje, hapje, drankje en bevriend muzikant Gerard van der Kamp speelde enkele improvisaties op de saxofoon. Op een televisiescherm draaide een documentaire over José. Er werden mooie woorden gesproken “kunst leeft door, ook in een verzorgingshuis”, deze expositie is een mooi voorbeeld ter inspiratie dat je ook actief kan blijven als senior.” Beide mannen genoten zichtbaar van de gezelligheid en er hing een fijne, liefdevolle sfeer.
José Maria Capricorne
José woont nu zo’n vijf jaar in Juliana en is met zijn 93 jaar de langst levende kunstenaar van het Caraïbisch gebied. De mens, de natuur en de samenleving staan centraal in het werk van Jose. Hij benadrukt bij deze opening het belang van kunst: “Een mens moet zich kunnen uiten in woord, daad en beelden. Je moet je gevoelens kunnen uiten of kritiek kunnen leveren, bijvoorbeeld door literatuur. In deze expositie zit een duidelijke lijn. Een lijn van beweging en leven.”
In april 2024 hebben we in onze wijkkrant een compleet artikel gewijd aan José. Je kunt dat hier teruglezen: https://shorturl.at/Qdz9u
Michel van Nieuwstadt (83 jaar)
Ik praat na met Michel en Anneke (zijn vrouw en tevens een van de drijvende krachten achter de expositie) in zijn stijlvolle appartement, waar een prominente schildersezel met kleurrijke kunst aanwezig is.
Michel studeerde Nederlands aan de Katholieke Universiteit in Nijmegen. In zijn studententijd raakte hij bevriend met studiegenoot Pé Hawinkels (red. schrijver, vertaler) bij velen in Nijmegen bekend. Samen vormden ze de kern van de redactie van het Nijmeegse Universiteitsblad (NUB). Ze schreven provocerende stukken en poëzie. Michel werkte bij de subfaculteit sociologie. Hij solliciteerde na enige tijd bij de faculteit Nederlands, maar werd niet aangenomen. De professoren waren tegen zijn benoeming, de studenten vóór. Onvrede van de studenten naar aanleiding van deze benoemingskwestie resulteerde in 1976-1977 in een bezetting van het talengebouw van de universiteit.
De bezetting leidde niet tot een benoeming en Michel bleef werken bij sociologie. Naast zijn werk was hij actief als o.a. redacteur van het wetenschappelijke tijdschrift Benjamin Journaal, dat studies publiceerde over en van Walter Benjamin. Tijdens zijn wetenschappelijke werk en het vertalen van onder andere werken van Friedrich Nietzsche en Roland Barthes, ging hij tekeningetjes maken. Het denkwerk was uitputtend en door middel van de tekeningen kon hij toch nog wat ontspanning vinden. Zijn tekentalent werd al ontdekt tijdens zijn gymnasiumtijd door Johan Heesters, een docent op het seminarie Beekvliet, in Sint-Michielsgestel.
Michel: “Ik ben nog steeds heel trots op een zelfportret wat ik maakte toen ik 11 jaar oud was. Ik had het getekend en in huis neergezet. Mijn vader kwam thuis van zijn werk (hij was directeur van een schoenenfabriek) en herkende mij in het portret. Anneke: “In de tijd dat Michel bij het Universiteitsblad schrijvend redacteur was, maakte hij ook al tekeningen voor het blad.”
Michel: “Ik ben ook eigenlijk een tekenaar, geen echte schilder, alhoewel ik ook wel grote schilderijen heb gemaakt. Indertijd werkte ik een dag per week in het atelier van Ad van Hoof in de Van de Havestraat.”
Teken je nog?
Michel: “Nee. In 2010 kreeg ik een herseninfarct. Het leven veranderde toen en ik kreeg minder behoefte aan tekenen. Ik ben wel met andere dingen bezig. Gerard (de muzikant - red.) komt iedere week langs en dan luisteren we naar muziek. Bijvoorbeeld van moderne klassieke muziek van Ligeti of jazz van Charles Mingus.”
En de gedichten? Heb je er wel eens een voor Anneke geschreven?
Anneke: “Nee hoor, het zijn ook meer Dadaïstische gedichten, geen liefdesgedichten.”
Michel vult aan: “Ook in tekeningen heb ik een beetje een Dadaïstische Lucebert stijl, Ik ben een groot bewonderaar van Lucebert. Kijk maar.” En hij wijst me op een dikke gedichtenbundel van Lucebert in de boekenkast. Michel heeft altijd veel geschreven, ook over reizen die hij samen met Anneke maakte.
Anneke pakt er een net langwerpig schrift bij. Daar staan de reizen en overpeinzingen in, in een waanzinnig mooi handschrift met af en toe een tekeningetje erbij.
Michel: “We zijn vaak naar Turkije geweest. Hij tovert een plattegrond van een deel van Turkije tevoorschijn. Hier in Dalyan zijn we heel veel geweest.“ Zichtbaar trots voegt hij toe: “Voor Annekes werk, zij is antropoloog.”
Anneke: “Ja, dit is mijn onderzoeksgebied. Michel en ik zijn vaak in Dalyan geweest. We hebben daar een vast pensionnetje, vlak aan de rivier en dan ’s ochtends vanuit het pension zo het water in. Heerlijk.”
De tekeningen die bij de expositie horen komen uit verschillende periodes uit Michels leven, van 1994 tot 2009. En samen met het werk van José zijn ze zeker tot eind juni te bewonderen in verzorgingshuis Juliana aan de Dr. Claas Noorduynstraat in Nijmegen-Oost.
Mocht je geïnteresseerd zijn om te komen kijken, dan kan je een afspraak maken met Anneke Voeten via email: .
-----------------------------------------------
© Marc van Kempen Fotografie
Bij interesse in de foto kunt u contact opnemen via:
www.marcvankempenfotografie.nl
No use allowed without permission
Online/Offline/Commercial
