Door Eveline van den Brink
Sinds 1 juni 1996 is de Stichting Rechtswinkel Nijmegen Oost gevestigd aan de Daalseweg 259a, schuin tegenover de Albert Heijn. Misschien heeft u van kennissen of familie al gehoord wie wij zijn en wat wij doen, maar misschien ook niet: daarom stellen we ons bij deze nog eens uitgebreid voor!
De rechtswinkel wordt gevormd door gemiddeld twintig rechtenstudenten van de Katholieke Universiteit Nijmegen en we helpen mensen met juridische problemen op allerlei verschillende gebieden. Hierbij kunt u denken aan plotseling ontslag, huur-prijsverhoging, burenruzies, problemen met het verkrijgen van vergunningen van de gemeente, etc. Door ons contact met de universiteit en verschillende andere juridische instanties kunnen wij u vaak voorzien van goed advies.
Alle medewerkers van de rechtswinkel zijn vrijwilliger en student. Mede door een goede samenwerking met de Wijkwinkel (in hetzelfde pand gevestigd) en de Ge-meente Nijmegen voorzien we veel mensen van advies. De rechtswinkel helpt namelijk gemiddeld zevenhonderd mensen per jaar. Voor ons is het een leerzame erva-ring met de praktische kant van onze studie om te leren gaan en u krijgt gra-tis juridisch advies! We voeren bij de rechtswinkel geen procedures bij de rechter, maar we kunnen u wel in contact brengen met betrouwbare advocaten, let-selschadespecialisten of belastingadvi-seurs.
Vanaf heden zal in de Wijkkrant een column verschijnen waarin we elke keer een verschillend rechtsgebied zullen uitlichten. Deze keer alvast een voorproef-je over het nieuwe erfrecht!
Per 1 januari 2003 is het nieuwe erf-recht in werking getreden. Het erfrecht heeft alles te maken met de dood en roept dus allesbehalve vrolijke gedachten op. Toch is het erfrecht voor ieder-een interessant, aangezien iedereen er mee te maken krijgt. Met het nieuwe erf-recht verandert de erfrechtelijke ver-houding tussen de echtgenoten, partners, ouders en kinderen wezenlijk. Met name de positie van de kinderen zal ten opzichte van de langstlevende echtgenoot aanmerkelijk verzwakken. Allereerst moet een onderscheid gemaakt worden tussen versterferfrecht en testamentair erf-recht. In het eerste geval wordt volgens de wet geërfd en in het tweede geval krachtens testament (kan vanaf 16 jarige leeftijd worden opgemaakt bij de nota-ris). In dit stuk zal alleen ingegaan worden op het versterferfrecht.
Wie erven als er geen testament is opge-maakt? En wat? De wetgever heeft de potentiële erfgenamen in vier groepen verdeeld:
a) de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot van de erflater, tezamen met de kinderen van de erflater;
b) de ouders van de erflater, tezamen met de broers en zusters van de erflater;
c) de grootouders van de erflater;
d) de overgrootouders van de erflater.
Bij de verdeling van de nalatenschap zal eerst groep a aan bod komen. Indien er geen erfgenamen van groep a zijn dan komt groep b pas aan bod, etc. Wie erft nu wat? Aan de echtgenoot wordt de gehe-le nalatenschap toebedeeld en de kinde-ren moeten genoegen nemen met een geld-vordering ter grootte van hun erfdeel. Daar komt bij dat deze vordering pas op-geëist kan worden na het overlijden van de langstlevende echtgenoot.
Hoe zit het met stelling die op familie-bijeenkomsten veel geroepen wordt: kin-deren kunnen niet worden onterfd. Is onzin! Kinderen kunt u onterven in een testament. Onder het oude recht konden de kinderen bezwaar maken en alsnog erf-genaam worden, zij het wel voor een kleiner gedeelte dan normaal. Onder het nieuwe recht kunnen onterfde kinderen ook stampij maken, maar zij zullen nooit de status 'erfgenaam' krijgen. In het gunstigste geval krijgen zij een geld-vordering (legitieme portie) op de erf-genamen. Deze geldvordering bedraagt de helft van de waarde van hun normale erf-deel minus de giften en schenkingen die gedaan zijn door de erflater.