Ze zitten lekker op het picknickbankje voor PH 7. Twee dames die hier wonen op de Prins Hendrikstraat 7. Zij maken deel uit van een groep van 250 mensen, voornamelijk afkomstig uit Oekraïne. Het is een familielocatie, dus vooral gezinnen bewonen dit mooie oude pand. Ikzelf ken het gebouw al jaren. En wat is het mooi opgeknapt! Iedereen heeft een klein kamertje en omdat de plafonds enorm hoog zijn, hebben ze een hoogslaper met vaste trap gemaakt. Ik praat met Svitlana (45) uit Lviv, in het westen van Oekraïne en Anastasiia (25) uit Vinnytsia. Deze stad ligt het midden van Oekraïne.
Tekst: Simone Kiekebosch, fotografie: Marc van Kempen
Svitlana
“Ik ben hier met mijn man, zoon van 12 en dochter van 17 jaar oud. Mijn man was militaire helikopterpiloot in het Oekraïense leger. We zijn een jaar geleden hier naartoe gekomen. We hadden een heel mooi huis, aan de rand van het bos. Ik heb talen gestudeerd aan de universiteit en gaf les aan middelbare scholieren. Ik hou helemaal niet van reizen, ben een echte huismus. Maar van de een op de andere dag veranderde ons leven. We werden aangevallen door Rusland en het leven was niet meer vanzelfsprekend. Ik kreeg steeds meer mentale problemen. Was heel bang dat mijn man niet meer levend terug zou komen. Veel van zijn collega’s zijn omgekomen.
De prijzen in de Oekraïense winkels zijn enorm gestegen, tot het Nederlandse niveau, maar de salarissen zijn heel laag. Hierdoor hebben veel mensen het moeilijk, ook oudere mensen.
Anastasiia beaamt dit: “Mijn grootmoeder is onlangs gevallen en nu kan ze niet meer in haar moestuin werken. Dat betekent dus geen eten, want dat is niet te betalen. Het leven is heel moeilijk daar voor veel mensen.”
Svitlana: “Hier in Nederland werken we allebei. Ik waardeer enorm dat Nederland ons heeft opgevangen, maar ik wil niet afhankelijk zijn van overheidsgeld. Dat waren we in Oekraïne niet en dat wil ik hier ook niet. Ik spreek goed Engels, maar mijn Nederlands is nog niet zo goed. Daardoor is het moeilijk om aan het werk te komen. Ik werk nu als schoonmaakster bij de Bastei, de Kindergarten en Aquaviva.
“By the way” zegt ze lachend en samenzweerderig: “Wist je dat je een diploma moest hebben om schoonmaakster te worden. Over hoe je een stofzuiger moet gebruiken…
Mijn man werkt nu als timmerman bij een bedrijf, hij is heel handig. En hij kan ook mooi schilderen.”
Ik denk eerst aan muren schilderen, maar hij blijkt een echte kunstenaar te zijn. Ze laat me op haar mobiel enkele foto’s zien van zijn schilderijen. Wow, wow, deze man moeten we uitnodigen om kale kerken om te toveren tot paleisjes. Prachtig. Ik zeg dat hij moet exposeren met zulke prachtige olieverfschilderijen. Maar dan komt het schrijnende van de oorlog om de hoek kijken. Op twee kleinere schilderijen na, hebben ze alles achter moeten laten in Lviv. Gelukkig schildert hij weer. In de gang staat een schildersezel met een stilleven. Dat komt dus wel goed.
Anastasiia
“Ik ben hier met mijn drie en halfjarige zoontje, zus en moeder en we wonen sinds drie jaar in Nederland. In Oekraïne was ik stemdocent. Ik gaf zangles op scholen. Ik schrijf zelf ook liedjes over onderwerpen die me bezighouden. Muziek werkt stressverlagend. Ik werk als vrijwilliger bij de Volya Ukraine School. Volya betekent vrijheid. Deze school biedt een Oekraïense leeromgeving. De kinderen communiceren in het Oekraïens en krijgen ook de culturele Oekraïense achtergrond mee. De Stichting van de school (www.volyaukraine.nl) wil zoveel mogelijk support geven aan Oekraïne en de mensen die daar zijn achtergebleven. De school werkt ook mee aan culturele activiteiten in Nijmegen en Oekraïense feestdagen worden ook gezamenlijk gevierd.
Ik heb een pedagogische opleiding aan de universiteit gehad en geef muziek aan de kinderen.
Mijn zoontje vraagt heel veel tijd. Toen hij drie maanden oud was, begon de oorlog. We zaten drie volle weken in een kelder, koud en donker. Het was heel verschrikkelijk en beangstigend. Iedere keer het luchtalarm en dan wachten in de hoop dat de raketten niet op jouw huis terechtkomen. Dat gaf veel stress. Ook voor mijn zoontje van drie maanden. Daarna zijn we vertrokken uit Oekraïne en wonen sindsdien in Nederland. Ik heb dagelijks contact met mijn vader in Oekraïne, hij ervaart een enorme stress en de situatie in de stad is slecht. Hier in Nijmegen is het prima. We hebben een kleine kamer, met eigen wc en badkamertje en zijn veilig. Soms is het even lastig met drie generaties in een kamer, maar we klagen niet.
De managers van dit gebouw zijn heel erg behulpzaam gelukkig. We hebben niet heel veel contact in de buurt.”
Svitlana vult aan: “De Stip is ook heel behulpzaam met regelzaken die we niet begrijpen. Ik heb ook niet veel contact met de buurt, maar ik denk wel dat ze me zullen helpen als het nodig is.”
Hoe gaat het met de kinderen?
Svitlana: “Mijn 12-jarige zoon zit op de Bloemberg (taalschool voor nieuwkomers - red. ) maar heeft het moeilijk, omdat hij, zeker in het begin geen Nederlands sprak. Hij krijgt ook geen les in het Oekraïens. Ja, ik kan hem wel Oekraïens leren, maar zie je dat voor je? Ze lacht, “met een 12-jarige die alleen maar wil gamen net als zijn andere leeftijdsgenoten! Hij heeft geregeld contact met Frank, de eigenaar van Klerengoed (de tweedehandswinkel) aan de overkant. Superaardige man. Mijn dochter van 17 zit op het ROC en heeft het goed naar de zin. Een echte teenager. Ze gaat uit en ze praat alleen nog maar over jongens! En hier kan ze kiezen, uit alle soorten en maten en kleuren.“
Anastasiia: “Mijn zoontje gaat naar de Kinderopvang enkele dagen per week. Ik heb er mijn handen vol aan.”
Hoe zien jullie de toekomst?
Anastasiia: “Niemand kan de toekomst voorspellen. Ik maak niet echt plannen, leef bij de dag. Als ik plannen zou maken, dan zou God heel hard lachen. In Oekraïne was het iedere dag de vraag of je de dag zou overleven. Ik zou gewoon vrede willen voor iedereen op aarde. Hier in Nederland wordt gepraat over een dreigende situatie en dat je een noodpakket klaar moet hebben. Neem dit serieus.”
Ze kijkt me indringend aan en ik lees de pijn, angst en hopeloosheid in haar ogen.
“Zorg dat je een tas klaar hebt staan, dit kan het verschil tussen leven en dood zijn. Zorg voor dat pakket en zorg dat je je persoonsdocumenten bij je hebt. Zonder documenten ben je niemand.”
Svitlana: “Mijn man wil weer terug naar Oekraïne. Ik wil hier graag blijven voor de kinderen. Ze zijn hier veilig. Ik mis mijn familie, mijn prachtige huis en de tuin, maar ga toch voor hun veiligheid.”
Op de foto: Vóór Anastasiia, achter Svitlana
------------------------------
© Marc van Kempen Fotografie
Bij interesse in de foto kunt u contact opnemen via:
www.marcvankempenfotografie.nl
No use allowed without permission
Online/Offline/Commercial
