Het is een lastig onderwerp, houtstook.
Een open haard of houtkachel, maar ook vuurkorf en de barbecue worden geassocieerd met sfeer, gezelligheid, avontuur en geven een terug-naar-de-natuur gevoel.
Als je echter door longklachten (COPD) last hebt van de rook, dan kaart je het niet gauw aan bij de buren die hout stoken want je wilt niet overkomen als zeurpiet.
En het is nog lastiger als je niet eens longklachten hebt, maar alleen de rookgeur onaangenaam vindt of op de hoogte bent van de kwalijke gevolgen van houtrook.
En toch, nu we aan het nadenken zijn over een aardgasvrij Hengstdal, lijkt het mij wel degelijk een onderwerp om mee te nemen in de hele discussie.
Want ik heb het vermoeden dat we een verkeerde weg inslaan als we houtkachels zouden gaan inzetten om Hengstdal aardgasvrij te maken.
Ik heb verschillende websites gevonden die dat vermoeden alleen nog maar sterker maken.
Wat zegt b.v. Milieudefensie over houtstook? Op hun site staat: "Zowel vanuit klimaat als vanuit gezondheidsperspectief moet het stoken van hout schoner en minder gebeuren. In onze campagne voor een gasvrije gebouwde omgeving geven wij de voorkeur aan duurzame verwarming op basis van elektriciteit, aardwarmte of restwarmte. Houtstook, of het grootschalig stimuleren van pelletkachels, als methode om van het gas af te komen wijzen wij af. Zeker in stedelijke gebieden waar mensen dicht op elkaar wonen, is houtstook ook via pelletkachels niet aan te raden"
Er zijn nog meer groepen die zich bezig houden met houtrook.
Vereniging Leefmilieu bijvoorbeeld. Ook in hun laatste nieuwsbrief is het onderwerp weer opgenomen met als doel "met alle betrokken partijen na te gaan hoe de overlast en gezondheidsschade door het stoken van hout voorkomen en/of verminderd kan worden."
En ze komen met de volgende top 5 punten:
- Eisen stellen ter beperking van piekconcentratie van fijnstof
- Richtlijn Wereldgezondheidsorganisatie opvolgen: stookverbod in drukbevolkte gebieden en in het buitengebied alleen hoog rendementskachels
- Richtlijnen ontwikkelen waardoor handhavers kunnen handhaven
- Eisen stellen aan de maximale geurconcentratie van houtrook
- Methoden ontwikkelen om de overlast te kunnen meten
Ook bij het RIVM is het nodige te vinden over houtrook:
Met de volgende onderwerpen:
- In ongeveer 20% van de Nederlandse huishoudens wordt hout gestookt
- Houtrook bevat veel stoffen zoals fijn stof en PAK (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) en nog veel meer moeilijke namen
- Men spreekt over gezondheidseffecten en geurhinder
- Er wordt gewezen op wat gebeurt bij onvolledige verbranding en wat je kunt doen om dat te voorkomen
- Nog meer stooktips die kwalijke gevolgen kunnen beperken
Tot slot wil nog wijzen op de website van houtrookvrij.nl met (de naam geeft het al aan) een duidelijk doel.
Hun credo:
"Veel Nederlanders hebben last van houtrook. Dat is niet verwonderlijk omdat er naast de vele vuurkorven inmiddels meer dan 1 miljoen houtgestookte installaties in Nederland staan, nota bene het dichtstbevolkte land van Europa. Wist u dat houtrook heel ongezond is? Ook voor de stoker zelf. Het is een van de grootste fijnstofveroorzakers in Nederland! Fijnstof komt diep in je longen en vergroot de kans op allerlei ziekten, waaronder kanker, long- en hartaandoeningen, vooral bij kwetsbare groepen als kinderen en ouderen. Omdat houtrook over de gemeentegrenzen heen gaat, vinden wij dat de landelijke overheid regels moet stellen. Het is niet acceptabel dat vooral de stoker wordt beschermd. Iedereen heeft recht op schone lucht, juist in en rond zijn eigen woning."
Tien uitvoerige redenen tegen houtrook zijn op hun website te vinden.
Zo kort mogelijk samengevat in een paar zinnen:
- Houtrook levert veel giftige stoffen en roetdeeltjes.
- Bij houtverbranding komt methaan vrij, 25 keer schadelijker dan CO2.
- In 2012 was de uitstoot van methaan door houtkachels 60% hoger dan de uitstoot van het totale verkeer.
- Het meeste hout voor houtverbranding komt van relatief jong bos, dat is niet CO2 neutraal.
- Een houtkachel is met zo'n 75% rendement minder efficiënt dan een cv of gaskachel.
- Een goede houtkachel kost rond €5000, daar heb je zonnepanelen voor.
- Er moet flink geventileerd worden (deur op een kier!) met houtkachels waardoor warmte verloren gaat.
- Een houtkachel is al gauw of te heet of te koud, een gemiddelde temperatuur is moeilijker te realiseren.
- Veel mensen uit de omgeving worden belast met rooklucht en slechte stoffen.
(Het lijkt erg op de kwestie die we eerder hadden over het roken in openbare ruimten, waarbij de slogan 'Roken, dat lossen we samen wel op!' toch niet voldoende bleek.)
Voor alle duidelijkheid, ik ben geen expert. Ik heb slechts een rondje langs internet gemaakt en stuitte op bovenvermelde informatie.
Ik vind wel dat dit onderwerp op de agenda thuis hoort bij de discussie over de duurzame toekomst van Hengstdal en dat we hierover verder van gedachten moeten wisselen.
Lucas Buur