Elke maand schrijven diverse redacteuren een column in de Wijkkrant voor Nijmegen-Oost. Deze willen we je niet onthouden.
Duurzaam?
Column door redacteur Alex Holderbusch
Dit is de laatste maand dat Nijmegen zichzelf groene hoofdstad van Europa mag noemen. Verwijt mij een totaal gebrek aan betrokkenheid, maar ik heb nogal moeite het belang van deze eretitel voor de inwoners te zien. Het duurzame tromgeroffel is hopelijk niet alleen ter meerdere eer en glorie van bestuurders zelf. Is Nijmegen zoveel duurzamer dan een willekeurige andere stad? En, is er zicht op ware verduurzaming?
Duurzaam kan van alles betekenen. Energiebesparing, een lange levensduur van producten, hergebruik van grondstoffen, emissievrije energie, consuminderen. Het grote belang lijkt me evident. Elk weldenkend mens ziet in dat de maniakale economische groei, waarvan we afhankelijk zijn, op termijn niet houdbaar is. We moeten oppassen dat de burger niet kriegel wordt van het hypocriete gedram, waarbij meestal maar een half verhaal te horen is. Of waaruit ongefundeerd vertrouwen in allerlei technisch onhaalbare oplossingen blijkt. Tegelijkertijd hameren politici en bestuurders op de noodzaak van verdere economische groei. Daar klopt iets niet.
Ik wil geen spelbreker zijn. Maar als je heel even uitzoomt, is er weinig aanleiding geloof te hechten aan vermeende vooruitgang op het gebied van duurzaamheid. De laatste World Energy Outlook stelt dat de komende twintig jaar het olieverbruik en CO2-uitstoot fors zullen toenemen. Het aantal mensen op aarde neemt toe en een opkomende middenklasse elders wil ook warmte, een koelkast, een wasmachine en op reis.
De echte vraag is, waar moet al die energie vandaan komen? De bijdrage van fossiele brandstoffen aan ons energieverbruik is al decennia stabiel, namelijk 81%. Op nijmegen-oost.nl ontzenuwt Peter Daanen in een glashelder betoog de mythe van waterstof, dat wel even aardgas zou vervangen. Ga gerust van het gas af. Op middellange termijn span je daarmee het paard achter de wagen. Kijk naar de absurditeit van gesubsidieerde pelletkachels. Je kunt burgers niet kwalijk nemen dat ze hun schone cv-ketel vervangen door een zwaar vervuilende houtkachel, die twee keer zoveel CO2-uitstoot. Compensatie daarvan duurt lang. Zo langzaam als een boom groeit, zo snel is hij opgestookt. Bij voorbaat is er niet voldoende hout beschikbaar, dat dankzij goedkope stookolie van ver kan komen. Het warmtenet draait op verbranding van restafval - vooral aardolie dus - waar we juist vanaf willen. De complete transportsector is maar buiten de klimaatakkoorden gehouden. Gewoon, omdat het toch niet haalbaar is die te vergroenen en banen niet verloren mogen gaan.
Hoe goed de vrije markt ook vraag en aanbod bij elkaar kan brengen en schaarste kan verdelen, het heeft geen geweten. Zelfs liberalen realiseren zich dat alleen de overheid maatregelen kan afdwingen, die zoden aan de dijk zetten. Alleen, die overheid moedigt de groei van alle transportvormen aan. Het eerlijke verhaal waarom onze uitbundige levensstijl zo niet houdbaar is, is taboe. De politieke onwil om haalbare, zeer effectieve maatregelen te nemen, zoals een reële belasting op CO2-uitstoot en een spitsheffing, is pijnlijk. Dit onderwerp is allang elke partijkleur ontstegen. Dan kan je wel stoer een elitair duurzaamheidsfeestje bouwen op kosten van de samenleving, maar het verhult slechts dat de overheid af en toe een speldenprikje uitdeelt, niet durft door te pakken en verder niet weet wat het wil.