Fotograaf/wijkbewoner exposeert op zaterdag 30 december om 15.00 uur in villa Klein Heumen, Scheidingsweg 111, Nijmegen. Meer informatie op: www.johnkraft.nl.
In het decembernummer van de Wijkkrant voor Nijmegen-Oost staat een artikel over hem, geschreven door Anna Bakker, fotografie: Marc van Kempen. Als je het artikel liever digitaal tot je neemt, lees dan hieronder verder.
De meeste mensen die fotograaf en wijkbewoner John Kraft wel eens ontmoet hebben, zullen het beamen: rust, beheersing en een zekere vanzelfsprekendheid in eigen persoon. Een beetje zoals zijn foto’s. Maar vergis je niet: achter beide gaan een geheel eigen en dynamische wereld schuil.
In aanloop naar de eerste expositie van zijn vrije fotografiewerk praat ik met John over het hele prille begin, daar waar het ooit startte. Aanvankelijk waren het de nieuwsgierigheid, het avontuur en de magie die hem als achtjarige op zaterdagochtend naar de donkere kamer van De Jonge Onderzoekers lonkten, daar waar hij de beelden van zijn eerste zelf volgeschoten rolletje in de ontwikkelaar omhoog zag komen. Later ontdekte hij dat je met een foto een moment, dat anders vervliegt, kunt vasthouden. “Kijk maar naar oude foto's, dan zie je dat er soms heel emotionele dingen in opgeborgen zitten, die de tijd hebben weerstaan, hun lading behouden.”
Eerst nog bracht John de natuur in beeld, later de meisjes van de klas, nog weer later de mooiste meisjes van de klas, met meer en meer de allure van modelfotografie. Later modefotografie, maar niet zijn wereldje, ontdekte hij. Reclamefotografie met de extra dimensie van het verleiden van de kijker, sprak hem wel aan.
Leren van je fouten
Met het openen van een eigen studio voor reclamefotografie aan de Jacob Canisstraat, startte John in augustus 1988 voor zichzelf. Onlangs, na 27 jaar, verhuisde hij naar een grotere studio aan het Korenpad. In de tussenliggende jaren maakte hij een breed scala aan foto’s, legde zich en passant toe op de kracht van grafische vormgeving en beeld in één, en ontpopte zich tot ondernemer. Vanuit de behoefte aan een mooie achterwand in zijn eigen keuken ontstond Pimp Your Kitchen.
De tijd was goed; hij liftte bovendien volop mee met het nieuwe zakelijke fenomeen van e-commerce. Minstens zo belangrijk: hij was zijn eigen opdrachtgever, ging met volle overgave en plezier aan het werk om die plaatjes te schieten die hij zelf mooi en gepast vond.
Er kwamen meer ideeën: niet afwachten, aan de slag gaan, omzetten naar een product, dat was de stijl die hij daarin ontwikkelde. Ja, en soms ging er wel eens wat mis. “Een goede leerschool”, noemt John het, “Maar ik heb er nooit een nacht om wakker gelegen”.
De tand des tijds
Anno 2017 is de tijd en ruimte gekomen om aan de slag te gaan met een lang gekoesterde wens: zich toeleggen op het maken van vrije fotografie.
Een specifiek onderwerp heeft hij niet, al is wel duidelijk dat een fenomeen als ‘processen’ hem mateloos fascineert en inspireert. Hij ziet het overal terug, de tand des tijds die zijn sporen nalaat. “Neem zo’n blikje dat altijd wel ergens op de straat ligt: verwaaid, verdwaald en vertrapt. Of zie zo’n verlaten gebouw, moe van haar eigen geschiedenis. Maar het kan ook de lucht deze ochtend zijn, dat ene moment op straat, een fabriek in werking. Enfin, processen en daarmee inspiratie te over. “
Soms gebeurt het spontaan, maar meestal zoekt John zelf die situatie op waarin hij verwacht dat er iets gaat gebeuren. Geconcentreerd - in zichzelf gekeerd, even geen toeschouwer die meekijkt - als een jager gaat hij op pad, zo voelt het wel eens. Klaar om in die ene fractie van een seconde te kunnen schakelen, in te stellen en toe te slaan, om dat ene beeld dat langs komt, om juist dat vast te leggen. De verstilling van het proces.
Je eigen werkelijkheid maken
Bijna tegenovergesteld aan het vrije fotowerk op straat maakt John ook nog foto’s in zijn studio. Dan komt die andere gedrevenheid aan bod: hoe hij beelden kan beïnvloeden. “Neem dat zelfde blikje! Je vindt het als oud vuil. Maar door hoe je kijkt: het oogpunt dat je kiest, de uitsnede die je maakt, creëer je er iets heel anders mee dan het eigenlijk was. Je maakt je eigen dingen, je eigen wereld, je eigen werkelijkheid.”
Uren kan hij dan doen over het ideale plaatje, de beste lichtinval, uitgekiende instellingen. De rust daar in de studio is goed in balans met de rest van zijn werk, het vult elkaar aan. ‘Zenfotografie’ noemt hij het.
Meekijken door de ogen van de kunstenaar
In zijn werk trekt John qua karakteristiek naar minimalisme, ‘less is more’. Hij werkt graag met zwart-wit en kent een belangrijke plaats toe aan de witruimte in het totaal. Het geeft een aangenaam contrast met de onderwerpen, die een beetje rauw kunnen zijn. De foto’s weerspiegelen daarmee een eigen stijl, een eigen visie op de werkelijkheid. Typerend daarvoor is soms de keuze van John om beelden uit hun context te halen. Op die manier laat hij de kijkers door zijn ogen als kunstenaar meekijken. “Als mijn foto’s een lading dragen en bij de kijkers een indruk achterlaten, ben ik tevreden”.
Maar eerst en vooral stelt John zichzelf momenteel de vraag: Wat vind ik mooi om te maken en hoe ga ik dat doen? Een antwoord mag nog achterwege blijven. Laat hem maar even lekker spelen, in zijn eigen speeltuin, in zijn eigen laboratorium: in de studio of op straat. Je hoeft daarom niet vreemd op te kijken als je hem door de straten ziet struinen, om af en toe een blikje van de straat op te rapen.
Met deze nieuwe stappen is tegelijkertijd de eerste expositie in beeld gekomen. Zijn studio is daarom in de voorbereidende dagen als een laboratorium waar de muur vol hangt met foto's. En ook hier is een proces aan de gang; iedere dag komen er bij, hij onderzoekt zijn werk, legt verbanden, experimenteert en gaat verder.
Foto Wereldkoks: John Kraft