Sociale media en zoekmachines bepalen wat u te zien krijgt in uw tijdlijn en zoekresultaten en dus ook wat u niet te zien krijgt. Hoe zit dat?
Zoekmachines, sociale media en andere online gratis diensten willen graag dat u zo lang mogelijk op hun platform blijft. Hoe langer u blijft hangen, hoe meer advertenties ze namelijk kunnen verkopen. Om ervoor te zorgen dat u zo lang mogelijk blijft hangen, is het van belang dat ze u artikelen, berichten of video’s laten zien die aansluiten bij uw interesses. Houdt u bijvoorbeeld van katten, dan zult u eerder geneigd zijn nog even dat ene kattenfilmpje te kijken dan dat hondenfilmpje.
Specialistische software verzamelt van elke internetgebruiker gegevens om een profiel te creëren. Op basis van dit profiel worden interesses en voorkeuren in kaart gebracht. Andere software kijkt vervolgens welke artikelen, berichten of video’s hier het beste bij aansluiten en op het moment dat iemand klikt op zo’n resultaat wordt dat opgeslagen en wordt het profiel weer wat verder aangevuld. Deze specialistische software is opgebouwd uit zogeheten ‘algoritmes’. In de kern doen ze niet meer dan zeggen ‘als dit dan dat en als zus dan zo’.
Doordat online platforms steeds beter weten wat de interesses zijn van hun gebruikers, weten ze steeds beter wat voor berichten, artikelen en video’s ze moeten laten zien om de aandacht te behouden. Hierdoor kom je, vaak zonder dat je het zelf doorhebt, in een filterbubbel terecht, want je krijgt alleen nog maar informatie te zien die jou bevalt (en waar je op doorklikt). Andere informatie (vaak ook andere meningen) verdwijnt op den duur uit beeld. Een filterbubbel hoeft niet erg of negatief te zijn als je je er maar bewust van bent.