Jeroen van Zuylen stuurde ons dit ontroerend mooie verhaal: "Het was een zonnige zaterdag in mei. De ‘intelligente lockdown’ was in volle gang. Dat betekende zoveel mogelijk binnenblijven, maar een frisse neus halen was prima. Dus ging ik met een vriendin lekker wandelen door de bossen ten oosten van Nijmegen. We belandden op de Canadese begraafplaats in Groesbeek. Op een bankje aten we een boterham, met uitzicht op de duizenden witte grafstenen, keurig in het gelid.
Wat was het stil! Nooit eerder zo van de stilte genoten als deze corona-zaterdag. Geen verkeerslawaai, ook niet in de verte. Boven ons een kraakheldere blauwe hemel zonder storende vliegtuigstrepen, net als vroeger! Dat maakte onze innerlijke-rustbeleving nog intenser. Een zwartkop zong zijn mooiste lied. Niets dan de zuivere lucht, de wind, de vogels… Daar zaten we op de begraafplaats, in een moment van zielsgeluk, omringd door soldaten die ooit in barre gevechten het leven lieten – een haast niet te bevatten paradox.
Maar die gelukzaligheid duurde niet lang. Totaal uit het niets was daar ineens het geronk van motoren. Eerst dat zenuwachtige optrekken (heng-heng), dan het aanzwellende volume, uitmondend in een bulderende muur van macho-herrie die de dalen rond Groesbeek vulde. Ondanks corona was de TT van Assen blijkbaar alsnog van start gegaan: in Groesbeek. De vrijwel lege Zevenheuvelenweg was de perfecte racebaan.
Mijn humeur knakte. Nu was alles verpest, de betovering verbroken! Maar toen zei de vriendin: ‘Trek het je niet aan, alles gaat voorbij, ook de mooie momenten. Blijf positief!' De schat, ze had gelijk. Laat ik iets goeds doen om m’n ergernis te verdrijven. Ik kreeg een ingeving. Ik liep op een willekeurige grafsteen af en zei met enig gevoel voor pathos: ‘Dit graf adopteer ik’. Geen idee wat dat inhield, een graf adopteren, maar ik had een daad gesteld. Op de grafsteen stond:
Gunner 34943
W.H. Birchall
Royal Canadian Artillery
26th February 1945 Age 26
Loved by all who knew him. He lives with us in memory and will for evermore
Zesentwintig jaar jong! Een pril leven in de knop gebroken, vechtend voor de vrijheid aan de andere kant van de oceaan. Aan de sterfdatum te zien is hij mogelijk gesneuveld in de Slag om het Reichswald.
Terug thuis ging ik op zoek naar meer informatie. Al gauw wist ik zijn voornamen (William Harold) en dat hij uit de buurt van Calgary kwam. En… ik vond mogelijke nabestaanden. Ik waagde er een mailtje aan. Raak! Ik kreeg een enthousiaste reactie van de neef van Harold. Hij was overdonderd en heeft direct zijn hele familie ingelicht. Hij vond het fantastisch dat iemand in Nederland anno 2020 aandacht besteedt aan hun 75 jaar geleden gesneuvelde oom Harold!
Sindsdien heb ik aangenaam contact met de Canadese familie. Ze komen graag een keer naar Groesbeek voor de Lichtjesavond op 24 december, het fraaie eerbetoon aan alle gesneuvelden op de Canadese begraafplaats. Dat was ook afgelopen december weer een prachtig gezicht. Natuurlijk bracht ik Harold Birchall even een groet.
Ik wil maar zeggen: hoe opgevoerde motoren in Groesbeek kunnen leiden tot een bijzonder contact met Canadese nabestaanden van oorlogsslachtoffers."
Jeroen van Zuylen
