Onlangs leerde ik Jaspreet (29) uit India (Punjab) kennen. Zij woont met man Gurjit en zoontje van twee jaar op het azc in Oost. Ze woonden vijf jaar in Oekraïne en zijn nu sinds negen maanden in Nederland. Een uitgelezen kans om haar eens te bevragen over haar ervaringen.
Tekst: Simone Kiekebosch. Studiofoto's: Mohanad Ataya
Hoe was het om meisje te zijn in Punjab?
“Over het algemeen is het heel moeilijk om een meisje te zijn in India. Vaak mag je niet naar buiten, word je gezien als tweederangsburger. Je mag geen make-up dragen, je wordt uitgehuwelijkt en wordt geacht voor de schoonfamilie te zorgen, het huis schoon te houden, favoriete maaltijden van de gezinsleden te maken, baby’s te krijgen en te luisteren.
Het is zelfs zo, dat alleen jongens gewild zijn. Het klinkt een beetje als de eenkindpolitiek van China. In India zijn er gendertests voor ongeboren baby’s. En het gebeurt geregeld, dat als blijkt dat het een meisje gaat worden, dat er abortus wordt gepleegd. Het huidige regime wil niet dat meisjes naar school gaan. Dan worden ze te slim en dat is bedreigend. Het is ook heel duur om te studeren.”
Hoe was je jeugd?
“Ik heb moderne ouders, een broer en een zus. Ik ben een sikh. Het sikhisme is een zelfstandige religie en wij respecteren alle religies. Alle mensen zijn welkom in onze tempels en iedereen krijgt gratis eten. In Nederland zijn er ook enkele sikhtempels, onder andere in Eindhoven, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. We leven naar de leer van de Guru Grath Sahib Ji, een soort bijbel. Eigenlijk komt het erop neer dat je een goed mens moet zijn. Wij zijn een minderheid in India en de huidige premier Modi onderdrukt een aantal minderheden, waaronder de moslims en de sikhs. Wij streven naar een zelfstandige sikhstaat, Khalistan.
De sikhs krijgen meestal maximaal drie kinderen. Wij vinden het namelijk heel belangrijk dat je zelfstandig wordt en een kans krijgt om je te ontwikkelen. Mijn ouders hebben ons alle kansen gegeven en hebben ons richting zelfstandigheid opgevoed. Wij werden thuis ook hetzelfde behandeld. Mijn broer en zus en ik hielpen alle drie mee in het huishouden. Wij mochten ook naar buiten. Ik kleedde me altijd modieus en kreeg de kans om te studeren. Ik werkte zes jaar als klinisch laborant bij hetzelfde ziekenhuis. Ik deed bloedtesten, urinetesten etc. Mijn vader was chef-kok. Mijn moeder zorgde voor de kinderen. Mijn broer is nu chef-kok in Canada en mijn zus is verpleegster in Amerika."
Was jullie huwelijk gearrangeerd?
“Ja, het was een gearrangeerd huwelijk. Een matchmaker bracht eerst de ouders bij elkaar en toen hebben Gurjit en ik elkaar ontmoet. Hij ging naar Singapore voor een tijdje en daarna zijn we getrouwd. Onze beide ouders bleken niet echt goed met elkaar overweg te kunnen. Mijn ouders vonden het dus eigenlijk geen goed idee, dat huwelijk. Maar Gurjit en ik wilden wel trouwen. We kregen dus een bescheiden bruiloft en na onze trouwdag ging ik bij mijn schoonouders inwonen. Het leven werd compleet anders, want mijn schoonmoeder had heel andere ideeën over vrouw-zijn. Ik moest alles doen in het huishouden, kon niet meer naar buiten en mijn leven werd behoorlijk beperkt. Ik raakte in een depressie en ik durfde mijn ouders niet te vertellen hoe ongelukkig ik was. Na twee jaar beklemming zijn Gurjit en ik naar Oekraïne verhuisd.”
Hoe was het in Oekraïne?
“Het was prima. Ik had geen meningsverschillen meer met mijn schoonmoeder, kon weer mijn eigen favoriete eten koken en kon weer mezelf zijn. Ik studeerde voor klinisch laborant in onze woonplaats Poltava. Gurjit werkte als taxichauffeur en we waren ons echt aan het settelen. We leerden Oekraïens spreken, kochten een huis en kregen onze zoon Gurtaj. Het was een zware bevalling die uiteindelijk in het ziekenhuis plaatsvond. In Punjab kun je alleen in het ziekenhuis bevallen als je genoeg geld hebt. Er is dan ook veel kindersterfte.
Na tweeënhalf jaar studie begon in 2022 de oorlog met Rusland. ’s Nachts ging het luchtalarm. Er kwam een mededeling dat je snel eten moest halen voor een hele week. Gurjit ging naar de markt om nog eten te halen. Hij ging daarna geld halen bij een geldautomaat, maar die was, na acht uur wachten in de rij, helemaal leeg. Halsoverkop zijn we vertrokken. Eerst met de trein, vanaf het station, waar het bomvol mensen stond. Daarna een stukje met een taxi naar de grens. De taxichauffeur kreeg ons laatste geld. We hadden geluk dat we onze zoon hadden, daardoor kregen we een beetje voorrang. We hadden na alle drukte nog één kleine tas met kinderspullen over. Het was ijskoud, het sneeuwde en sommige mensen hebben daar dagen gestaan in de vrieskou. Je kon niet eens naar de wc, want dan was je je staplek kwijt en moest je nog langer wachten. Het was vreselijk.
We hadden een verblijfsvergunning in Oekraïne, maar nog net geen paspoort. Ik heb ook geen certificaat van de studie.”
Nederland
“We kwamen uitgeput aan in Nederland. We werden goed opgevangen en we vinden het hier fijn. De mensen zijn aardig en jongens en meisjes hebben gelijke rechten. Ik hoop weer te gaan studeren en uiteindelijk in een laboratorium terecht te komen. Dat vind ik namelijk echt heel fijn werk.
We krijgen over zes maanden een tweede baby. Zowel mijn man als ik hopen dat het een meisje is!”
