Een geschiedenisrubriek over Nijmegen-Oost door Kor Goutbeek, deel 3
Opmerkelijke Oosterling - Edward Schillebeeckx
Edward Schillebeeckx was een van de grootste theologen van ons land. Schillebeeckx werd in 1914 in Antwerpen geboren. Als zesjarige wilde al hij priester worden. Zijn studies brachten hem via Turnhout en Gent naar Leuven en Parijs. Hij werd in 1958 hoogleraar in Nijmegen, waar hij tot aan zijn dood in 2009 zou blijven wonen, in het Albertinum.
Van 1962 tot 1965 vond het Tweede Vaticaans concilie plaats waar ingrijpende veranderingen in de Rooms-Katholieke kerk werden bepleit. Tijdens het concilie werd Schillebeeckx wereldnieuws vanwege zijn progressieve opvattingen. In zijn visie moest de Kerk zich meer baseren op de Bijbel en de oudste bronnen, zonder alle Middeleeuwse aanslibsels. Hij hield van paradoxen. Schillebeeckx vond dat de oneindige God alleen in tegenstrijdigheden te verwoorden valt. Hij interpreteerde het beeldverbod uit Exodus breed: God kan niet gevangen worden in geleerde woorden. Die nieuwe visie gaf velen hoop dat de Kerk eindelijk met haar tijd zou meegaan. Hij had een mening over oorlog en vrede, seksuele vrijheid en de inspraak van de gelovigen: Christen-zijn betekende volgens Schillebeeckx vooral: solidair zijn met de lijdende en de verdrukte medemens. En volgens Schillebeeckx waren er geen bezwaren tegen de wijding van vrouwen tot priester. In 1968 en 1979 moest hij in Rome verschijnen omdat hij door het Heilig Officie werd verdacht van ketterij. In zijn artikelen zou Schillebeeckx opvattingen ventileren die tegen de katholieke leer ingingen.
Toch kreeg hij vele eredoctoraten: oa. van de universiteiten van Missouri, Chicago, Montreal en Berkeley omdat hij de theologie dichter bij het concrete leven bracht. Humor is hierbij van cruciaal belang, vond hij: "Ik ben er van overtuigd dat zonder humor elke theoloog het gevaar loopt een ‘inquisiteur’ te worden. In 2002 vertelde Schillebeeckx dat zijn gezondheid slecht was. “Ik heb allerlei kwalen, maar mijn hoofd is nog altijd goed. Ik werk gewoon door, maar om de tien minuten moet ik van de computer af en rondwandelen. Door artrose heb ik in mijn ruggenwervels permanent pijn. Ondanks die pijn ben ik een dankbaar en gelukkig mens.”
Schillebeeckx ligt in Oost begraven op de (voor publiek afgesloten) begraafplaats van het Dominicaanse klooster Albertinum. Er is ook een plein naar hem vernoemd (rotonde Groenewoudseweg/Heyendaalseweg).
