Nijmegen-Oostenaar Jac. Splinter doet graag leuke dingen voor de mensen. Zo heten zijn YouTube-columns ook en het staat achterop zijn sweater. Hij stelt al jaren met gevoel voor humor graag misstanden aan de kaak, maar op een dag was Jac. het helemaal zat.
Tekst: René Pennock, fotografie: Marc van Kempen
De bureaucratie rondom de mantelzorg, de belastingdienst, de gemeente, rondom elke overheidsinstelling eigenlijk was hem teveel geworden, de emmer liep over. Hij riep 'burgers' op hun ergernissen in te sturen en verzamelde ze in Het Grote Bureaucratie Vakantieboek Ja maar meneer ik doe ook maar mijn werk. Een boek vol herkenbare verhalen. De eerste druk kwam een week voor de eerste lockdown uit, maar was toch in korte tijd uitverkocht. De tweede - vermeerderde - druk ligt nu in de winkel.
Jac. mag graag zaken ridiculiseren, zaken waarover diep is nagedacht, maar waarvan de uitkomst toch te zot is voor woorden. Een mooi voorbeeld is 'restauratieherhaling' over de verherbouwingsrestauraties van het Stationsplein, een YouTube-column uit 2015, die vandaag nog even actueel is. Maar Jac., vormgever van beroep, vandaar die eigenwijze punt achter zijn voornaam, beschimpt niet alleen, hij probeert er ook wat aan te doen. Zo legde hij ooit een grasmat op Plein '44 om het verschil te laten zien met de stenen woestijn die het plein was en richtte hij de Enige Echte Splinterpartij (E²SpP), die de gemeenteraad echter nooit gehaald heeft. En nu zijn boek.
"Ik was vijftien jaar lang mantelzorger voor mijn ouders, mijn man en een stervende vriend", vertelt Jac. "De problemen waar ik tegenaan liep waren tenhemelschreiend, ik MOEST er iets mee doen. Alle instanties werken vreselijk langs elkaar heen. Ze willen nog wel eens nadenken over wijzigingen in het systeem, maar niemand wil iets horen over het eigen gedrag. Ze hebben geen enkel zelf-reflecterend vermogen, geen humor en geen empathie. De medewerkers kunnen meestal niet ontslagen worden. Ze kunnen dus schaamteloos de dictator uithangen, mannen en vrouwen gelijk. Het boek bevat verhalen van veel verschillende mensen die er tegenaan liepen, uit verschillende landen zelfs, want het probleem is universeel, over allerlei overheidsinstanties en daaraan gerelateerde instanties, maar vooral over de zorg. "
Maar ook in zijn vakantieboek kan Splinter het niet laten. Hij zocht ook hier weer de relativerende humor. "Anders zou het maar een zuur boek zijn geworden." Het boek is een echt Vakantieboek geworden, met behalve schrijnende verhalen ook strips, anekdotes, puzzels, rebussen, kleurplaten, cartoons, film- en leestips, een geschiedkundig overzicht over de bureaucratie door de eeuwen heen en een bouwplaat van een kastje en een muur. Een echt bladerboek. "Alle twintig makers hebben er met plezier aan gewerkt, de redacteuren, de tekenaars, maar vooral ook al de mensen die stukjes ergernis en frustratie instuurden. Ik had wel drie boeken kunnen maken", vertelt Jac., "en de verhalen blijven komen, zo herkenbaar."
Jac. Splinter, regisseur Rik Luijmes en oud-Steigertheaterdramaturg Patrick Feijen bewerkten de verhalen uit het boek tot de interactieve theatervoorstelling Een ogenblikje alstublieft... die vanaf half november in de entreehal van het voormalige belastingkantoor gespeeld werd. De voorstellingenreeks werd voortijdig afgebroken door de coronamaatregelen van 26 november. Bij het ter perse gaan van dit nummer van de Wijkkrant was nog niet bekend of/wanneer de serie voorstellingen later weer wordt hervat.
Jac. is oprecht begaan met iedereen die die iets met de overheid, een bank, een arbeidsbureau of wat voor instantie dan ook heeft meegemaakt. "En dat is bijna iedereen, ook de mensen die het zelf doen. Ik wil dit boek gemaakt hebben en een spreekbuis zijn voor iedereen die ergens tegenaan loopt. Het werkt verbindend! Het is beter om de slachtoffers sterker te maken, dan te proberen de daders zwakker te maken."
Het boek is te bestellen op uitgeverijduidelijketaal.nl en kost € 19,95. Samen met het boek Over Grenzen van wijkgenoot Martijn Bakker (€ 15,-) in de aanbieding voor € 24,95.
