“Ik heb geen idee waarom, maar leven met een mysterie is aantrekkelijker dan leven met een bewijs.” Dit is het antwoord van Sjoerd van der Goot op de vraag welke rol Afrika in zijn leven speelt. Sjoerd is verhalenverteller, docent, muzikant, muziektherapeut en sinds dit jaar verkoper van Afrikaanse blouses. In de zomer is hij in Nederland, in de winter meestal in Afrika.
Door Simone Kiekebosch, fotografie: Mohanad Ataya
Liefde voor Afrika
“Op mijn achtste wist ik al dat ik naar Afrika wilde. Vanuit mijn studie antropologie ging ik naar Gambia om veldonderzoek te doen naar muzikanten en verhalenvertellers. Twee jaar later kwam ik Afrika tegen in het Amazone regenwoud van Suriname. Er wonen daar afstammelingen van gevluchte slaven. En ze spraken Nederlands!", vervolgt hij enthousiast. “Loop je door de jungle, hoor je opeens heel luid ‘Knaapje zag een Roosje staan’. Haha.
De laatste jaren werk ik veel als verteller, onder meer in het Afrika Museum in Berg en Dal. Ik ga vaak uit van een thema: raar is normaal. De voorstellingen zijn vol humor, interactie, muziek en hebben altijd een levensbeschouwelijke laag. Hoe je bent opgegroeid beschouw je als normaal, maar er zijn ook andere manieren.”
Je kunt zien dat Sjoerd een verteller is, hij vertelt uitbundig en met gebaren.
Antropoloog
“Als antropoloog wil je participeren en observeren in een gemeenschap. Ik bedacht dat dat misschien beter kon als onderwijzer of muzikant. Ik ging dus in Nederland de Pabo doen.
Toen ik eenmaal in Suriname mijn eindstage deed, merkte ik dat het onderwijs niet aansloot bij de kinderen. Niet alle dorpsbewoners hadden zoveel op met de school en de leraren waren onder andere daardoor niet gemotiveerd. Ze kregen ook een ‘ontberingtoeslag’ voor lesgeven in het binnenland. Dat zegt al genoeg. Als docent probeerde ik verhalen en muziek te combineren om de Nederlandse taal op te krikken. Dat lukte aardig, de taal kwam tot leven. Ik speel diverse instrumenten, waaronder klarinet, fluiten, keyboard en ritme-instrumenten.
In het Afrika Museum geef ik ook al twintig jaar rondleidingen. De erfjes daar zijn kopietjes van erfjes in Afrika. Ik wilde graag het erfje van Ghana in het echt zien. Vrijwel meteen werd ik verliefd op Ghana. Intussen ben ik er vaak geweest.
Het is geen paradijs, maar er is een soort levenslust en positiviteit waarbij iedereen toch elke dag weer vrolijk opstaat. In de hoofdstad Accra gaan de mensen doorgaans in vriendelijke harmonie met elkaar om, ondanks de armoede.
In Ghana speel ik veel klarinet, samen met anderen. Tegenwoordig valt me op dat als we samen zijn, de muzikanten meer op hun smartphone kijken dan dat ze muziek maken. Dat is wel heel jammer, want juist in Afrika heb je elkaar zo nodig. Afrika is afhankelijk van de collectiviteit.”
Participeren in Ghana
“De afgelopen winter ben ik door de coronalockdown zelfs negen maanden in Ghana gebleven. Die tijd heb ik benut om blouses te laten maken met prachtige Afrikaanse dessins. Die gedachte had ik al langer, want als muzikant en verhalenverteller kreeg ik zo vaak reacties van mensen over mijn mooie Afrikaanse kleding. Ik ben met zestien kleermakers aan de slag gegaan en heb vijfhonderd dames- en herenblouses laten maken. Geïnspireerd door topmodehuizen in Europa. Kwaliteitsstoffen met schitterende en verrassende motieven. Momenteel is er veel beweging in de Afrikaanse kledingmarkt. Er zijn heel interessante stoffen, die niet alleen voor de Afrikaanse markt zijn. Bijvoorbeeld met Oosterse patronen. In Nederland hebben we Vlisco die in feite voor de Afrikaanse markt werkt. Mijn blouses zijn juist voor mensen hier. Ik hoop dan ook een Nederlandse klantenkring op te bouwen, waarbij mensen bijvoorbeeld hun maten en ontwerpkeuze kunnen doorgeven en dat een Ghanese kleermaker dan een blouse of jurk op maat maakt.
En wat interessant is: ik kon meer participeren in de Ghanese samenleving dan ooit. Als muzikant deed ik al aardig mee, maar vanuit de kleding kwam ik onverwacht dichterbij dan ooit. Ik heb zeer intensief met Ghanese kleermakers samengewerkt. Ik was weliswaar de opdrachtgever, maar die verhoudingen heb je overal natuurlijk. De kleermakers hebben een goede prijs gekregen voor hun fantastische werk. Er werd soms zelfs gebeden dat de kleding goed zou gaan verkopen. Ik heb er vrienden aan over gehouden. Het was keihard werken in die hitte, maar het was heel bijzonder.”
Ik kan het niet laten, dus even wat blouses passen. Van vintage designs, spinnenwebmotief tot graffiti-blouses. Nu nog 497 te koop…
Oost-bewoners kunnen bij Sjoerd langs komen om te passen of hij komt bij je aan huis om de blouses te passen. Lezers van de Wijkkrant die een blouse bestellen, ontvangen een gratis bijpassend mondkapje.
Website kleding: fancyfan.nl.
Website vertellen: muziekinverhalen.nl.