Haar bovenhuis is gezellig warm en met een heleboel kaarsjes verlicht. Net zo verlicht als zijzelf waarschijnlijk, want ze zit in een zelfgekozen retraite. Binnenshuis en behoorlijk in stilte. Ik voel me dan ook vereerd dat ik langs mocht komen voor een interview. “Dat voelde wel goed voor mij en ik wil me in deze periode beperken tot mensen met een positieve energie”, zegt ze, terwijl ze me heel lang in de ogen kijkt. En ik voel me heel erg welkom.
Tekst: Simone Kiekebosch, fotografie: Mohanad Ataya
Vrijwel meteen valt de naam Virender. Aparte naam. Lia: “Ja, dat is mijn geliefde. Hij komt uit Kashmir (India). We hebben al 25 jaar een LAT-relatie en kennen elkaar al 30 jaar. De ontmoeting was in 1990 toen ik hem leerde kennen op een reis naar India.
Bij toeval kwam ik in India terecht. Ik zou eigenlijk naar Zuid-Amerika, maar de relatie met mijn vriend raakte uit, dus dat ging niet door. Een andere vriend van mij zou met iemand anders naar India, maar ook die persoon viel uit. Hij vroeg of ik zin had om mee te gaan. Ik zei eigenlijk meteen ja. In India aangekomen leerde ik Virender (inmiddels 67 jaar oud) kennen, hij was de tourleader ter plekke en er ontstond langzaam een intens warme band. Daarna heb ik ieder jaar een groepsreis naar de Himalaya georganiseerd. Meestal naar het ontoegankelijke Zanskar en Ladakh (Noord India). Vorig jaar heb ik dat losgelaten”, zegt ze met spijt in haar stem.
“Hij is ook vaak in Nederland geweest. Maar nu heb ik hem al anderhalf jaar niet live gezien. Voel ik Virender als mijn man? Ja! Maar we zijn niet getrouwd. Als je al zo lang elkaar trouw bent en we waarschijnlijk de rest van ons leven dat zullen blijven doen, voel ik me behoorlijk getrouwd. We zijn elkaars levensgidsen en intens diep verbonden.”
Wat heb je zoal gedaan in je leven? “In de jaren 70 was ik kleuterjuf op een kleine school in het land van Maas en Waal. Het begin viel niet mee, want ik kwam uit de stad en droeg Indiase kleurrijke jurken met kettingen etcetera. Ik haalde de moeders echter naar school toe en al snel werd ik geaccepteerd. Ze waren verbaasd dat de kleuters zo goed naar mij luisterden. Ik hou van kleuters, begrijp ze. Eigenlijk ben ik een soort kleuterfiel. Kleuters zijn zo puur. Eigenlijk te vergelijken met de Himalaya. Dat is ook zo puur.
Ik probeerde ze ervaringen mee te geven voor het leven. Soms gingen we in stilte spelletjes doen. Dan bleven ze soms echt wel vijf minuten helemaal stil. En veel naar buiten.”
Molenaarsdochter
“Ik ben zelf ook echt een buitenmens. Ik ben geboren in Hernen als dochter van een molenaar. Tot mijn vierde jaar zag ik geen andere kinderen. Wij woonden helemaal in the middle of nowhere. Ik was altijd in de bossen en buiten. Toen ik op mijn vierde naar school moest, vond ik dat vreselijk. Ik rende weg van school. De kleuterjuf stuurde iemand naar ons huis (er was geen telefoon) om te melden dat ik er niet meer was en mijn moeder raakte niet eens in paniek, maar zei dat ik wel ergens in de bossen zou zijn. Uiteindelijk, na meerdere vluchtpogingen, besefte ik dat ik toch gewoon naar school moest.
Reizen maken moedig
“In de jaren 80 wilde ik een wereldreis maken, en ik nam ontslag. Maar het liep allemaal anders. Mijn vader overleed en mijn moeder werd ernstig ziek. Ik mocht op een andere school van een buurtgemeente terugkomen en werkte daar boventallig, terwijl ik ook voor mijn moeder zorgde. Tenslotte nam ik weer ontslag en reisde heen en weer naar India en Thailand.
Door reizen wordt je behoorlijk met jezelf geconfronteerd. Je komt jezelf tegen en komt bij je eigen pure gevoel. Ik leerde te vertrouwen opdat alles altijd goed komt. En het gaf me ook veel moed.
Ik dacht: wat wil ik nou gaan doen? Ik wilde niet weer terug het onderwijs in. Dolfijnen trainen, dat leek me wel wat. Dus ik werd assistent dolfijnentrainer in Rhenen. Dat deed ik een jaar en daarna maakte ik de overstap naar de papegaaien. Ik moest een educatieve show voor kinderen in elkaar zetten. Maar eigenlijk was ik bang voor papegaaien en dat voelen ze. Ze luisterden absoluut niet naar mij.
Gelukkig vond ik weer een baan met kleuters. Deze keer in zwembad Nijmegen-Oost. Toen ik daar solliciteerde, had ik nog nooit zwemles gegeven. Maar ja, ik had wel een klik met kleuters en wist hoe ik ze een trucje aan kon leren! Dus ik deed een cursus en begon met kleuterzwemlessen. Echt geweldig."
Intuïtief leven
“Rondom mijn eerste bezoek aan India volgde ik een opleiding aan het Centrum voor Leven en Intuïtie. Een zijtak daarvan is Intuïtief Traject. Een opleiding waarbij je leert om naar jezelf te luisteren, je gevoel te volgen en beslissingen te maken die voor jou kloppen. Kortom een opleiding tot persoonlijke ontwikkeling.
Hier ben ik tot vorig jaar docent geweest. Ik heb dus lange tijd twee banen gehad en keihard gewerkt. Vandaar onder andere deze retraite. Even helemaal terug naar mezelf. En ik merk in deze coronatijd en met de lockdown dat een retraite me heel gemakkelijk afgaat. Het zou heel anders voelen tijdens de Vierdaagse (ze woont honderd meter van de Wedren).”
Lia vervolgt enthousiast “Ik heb ook nog actief meegeholpen met de vluchtelingenkinderen ten tijde van Heumensoord in 2015. Dat was ook heel bijzonder. Die kinderen zijn zo...", ze zoekt even naar woorden, "verfijnd. Ik hoop dat ze dat vast hebben kunnen houden in Nederland.
En nu werk ik nog steeds bij het zwembad. Dat blijft een favoriete plek voor mij. Ik heb daar zulke bijzondere dingen meegemaakt. Ik krijg ook vaak een heel speciale band met kinderen en hun ouders.”
Wat betekent Nijmegen-Oost voor je? “Alles. Ik hou van Nijmegen. Het borrelt en bruist door de studenten en er zijn veel levendige initiatieven. En ik hou van mijn straat, de Roukensstraat. Toen ik hier kwam was het een zootje ongeregeld. Van alles woonde hier door elkaar heen. Dat is wel wat veranderd, maar de sfeer is nog steeds leven en laten leven. En dat spreekt me erg aan. Ik blijf toch een dorpsmeisje en voel me hier geborgen en thuis.
Ik woon hier fantastisch. In het huis hieronder woont mijn ex-man, waar ik nog steeds een goede band mee heb. Naast mij wonen hele goede vrienden die ik ook al veertig jaar ken. Onze balkons en tuinen grenzen aan elkaar. Zij hebben ook een kattenluik, zodat de katten twee huizen hebben.”
Ik zie opeens zo’n beeld als in de Amerikaanse serie Friends, is het daarmee te vergelijken? “Wel een beetje. We zijn er voor elkaar als het nodig is. We lopen elkaar de deur niet plat, maar eten geregeld samen. We delen veel lief en leed, maar hebben wel onze privacy.”
Wat zijn je dromen voor de toekomst? “Ik ga in juli met pensioen. En ik denk niet meteen, maar uiteindelijk denk ik dat ik wel ga helpen in vluchtelingenkamp Moria in Griekenland. Soms slaap ik daar niet van.
Maar voor ik ga, moet ik eerst nog wat opruimen in mezelf. Ik ben namelijk ook heel boos over die situatie en ik wil er alleen naartoe als ik helemaal puur kan gaan en met een open hart vol liefde. Daar is deze retraite ook goed voor.”
Wat doet corona met je? “Alles is vertraagd, is stil geworden en verdiept zich. Ik ben in mijn rust gekomen. Het jaargetijde werkt ook mee. De winter, de donkere dagen. Ik ben erachter gekomen dat ik het goed met mezelf kan vinden.
Vrijheid pakt niemand mij af, ook Rutte niet, ook de lockdown niet, ook de avondklok niet. Innerlijke vrijheid zit echt van binnen!”