Presentatie door: Richard van Veen
Locatie: Canisius Dollege aan de Berg en Dalseweg in Oost
Wat is aangeboren en wat is aangeleerd gedrag?
Patrick van Veen, gedragsbioloog en gastspreker bij het Canisius College; hij vertelt over de ontwikkeling, de houding en het gedrag van pubers in de wereld van de volwassenen.
Tekst en fotografie: Marc van Kempen Fotografie
“Pubers zijn eigenlijk volstrekt normaal”,
Dit is de conclusie van Van Veen. Volwassenen vragen zich vaak af waarom hun pubers van die domme dingen doen. Van Veen is hier stellig in en zegt: “Dat doen ze niet”. Ze moeten alleen nog heel veel leren. En we moeten ze tot op zekere hoogte ook gelegenheid geven en gunnen om op hun eigen manier hun ervaringen in het leven op te doen. En dat doen pubers vaak op een uitdagende manier. Het begint vaak al vrij onschuldig met “belletje trekken”. In de jeugd heeft iedereen dat wel eens gedaan toch? En in een groep manifesteert er altijd wel eentje die het meeste lef heeft om daarmee een positie in de groep te verwerven.
Een persoon die zegt “volstrekt uniek” te zijn, heeft het mis. Bijvoorbeeld in kledingstijl is iedereen beïnvloed door de groep waarbij die zich aansluit. Bij het bestuderen van individuen moet om die reden altijd naar de groep en de context worden gekeken, waarin deze persoon zich begeeft. En er moet niet alleen gekeken worden naar het individu.
We zien veel instincten, maar van de andere kant ziet Van Veen in de wetenschap ook veel aangeleerd gedrag.
Waar mensen in de huidige tijd ook door beïnvloed worden is het bijhouden van de vele “posts” op de internet “socials”. Het is bijna onmogelijk om alle post van al die andere groepen te volgen. Dat levert ze stress op. Stress door toename van sociale structuren. In de gedagswetenschap wordt dit “Fear of Missing Out” genoemd, oftewel FOMO. Waar het maximale bereik in zit, weet men op dit moment nog niet.
Zijn jongetjes anders dan meisjes in het verkennen van de grenzen?, is een vraag vanuit het publiek.
“Nee”, zegt Van Veen. Ze doen hetzelfde als het gaat om het zoeken naar hun grenzen. Alleen gaan de jongetjes iets ruwer te werk. Waar je wel een verschil in kunt definiëren is de relatie met de moeders. Jongetjes hebben minder conflicten met hun moeder. Meisjes hebben vaker conflicten met hun moeder. Die relaties kunnen flink schuren. Een oer-mechanisme. En dat manifesteert vooral aan het einde van de puberteit. En dat moet overigens ook zo zijn, wordt eraan toegevoegd.
Negatief sociaal interactief gedrag
Omdat de presentatie in het Canisius College werd gegeven, kwamen uiteraard ook voorbeelden over de bühne die schoolklassen aangaan. Zo zien docenten een “negatief sociaal gedrag” bij de pubers. Pubers moeten hun positie in de groep nog bepalen en dat doen ze voornamelijk aan het begin van het jaar. Later in het jaar neemt dat wat af, omdat de posities in de groep dan al bepaald is. Dus aan de docenten de boodschap dat ze hiermee zullen moeten dealen in hun werk.
Pubers blijven altijd uitdagen. Dat mag en moet ook, want uitdagen staat gelijk aan leren en ontdekken. Risico nemen is uitproberen. Dat alles heeft een functie! Als de randjes door de pubers niet worden opgezocht, dan klopt er iets niet.
De boodschap aan ouders en docenten is dat ze er niets aan kunnen doen.
Het moet zo zijn voor de ontwikkeling van de pubers die zich naast “hun gedrag” moeten zien te bewegen in een volwassen wereld met eigen regeltjes.
Aapjes kijken
Voor de vele amusante voorbeelden die Van Veen geeft, wordt teruggegrepen naar zijn chimpansee-onderzoeken, waaraan hij als gedragsbioloog heeft gewerkt. Daar worden de bovenstaande puberale gedragingen herkend. Ook de chimpansees hebben hun rangorde en ook hun pubers lopen wel een te rellen. Uiteraard zijn er wel grenzen die gesteld worden en daar zorgt de baas in die chimpanseegroepen wel voor. De machtige zilverrug wijst de puber op een heldere manier erop wanneer een bepaalde grens is bereikt. En ook dat mag.
Eindconclusie van Patrick van Veen is:
“Pubers zijn heel normaal”
Meer info:
Patrick van Veen | Apemanagement
www.patrickvanveen.com
www.apemanagement.nl
+31-(0)612332246
Artikel en foto: © Marc van Kempen
Bij interesse in artikel en/of foto kunt u contact opnemen
marcvankempenfotografie.nl/
