Toen ik maar net geboren was en lekker lag te knorren in de warme couveuse van het Sint Jozefziekenhuis, kwamen er zigeuners bij mijn vader aan de deur om te vertellen dat de ganse wereld zou horen van zijn nieuwe zoon. Niets bleek minder waar, temeer omdat de Sinti-prognose mij ontsloeg van elke inspanning om een stempel op de geschiedenis te drukken. Mijn lot lag immers vast.
De geschiedenis van de toekomst zit propvol foute voorspellingen. Toevalstreffers daargelaten schieten profeten altijd mis. Niet raar als je ziet uit welke bronnen ze putten. Naast het Groot Wichelroedeboek, tarotkaarten en de Bijbel, zijn dat glazen bollen, ingewanden van dieren, de samenstand der hemellichamen of koffiedik.
Het meest populaire genre binnen de voorspellerij is Onheilsdoem. Ontstoken door vooruitgang, want elke innovatie gaat gepaard met een discussie over goed en kwaad, en angst is daarbij een krachtige katalysator. Astroïden op ramkoers, apocalyptische oorlogen, Helter Skelter, de millenniumbug of het einde van de Vijfde Grote Cyclus van de Mayakalender, toekomstvrees is van alle tijden. Ook milieurampen werden tweeduizend jaar geleden al met grote gewisheid voorspeld. Niet dat er nooit een zondvloed, oorlog of megastorm aan onze deur rammelde, maar uiteindelijk zijn we er nog en dat zal - ons kennende - ook nog wel even zo blijven.
Toch blijkt angst sterker dan hoop. Een op de vijf jonge mensen zegt regelmatig tot vaak stress te voelen als ze aan de toekomst denken. Vooral de klimaatcrisis veroorzaakt veel ellende. Volgens Milieudefensie maakt ze jongeren moedeloos en machteloos, inclusief gepieker en slapeloosheid. Ook uit wetenschappelijke hoek waait gure wind. Volgens The Lancet zijn 40% van mensen tussen 16 en 25 bang om kinderen te krijgen vanwege de klimaatcrisis, en driekwart ziet de toekomst als 'beangstigend'.
Kom op zeg! Wir schaffen das. Het leven in onze contreien is veiliger dan ooit. Ons glas is niet halfleeg of halfvol, ons bier klotst over de rand. Misschien is dat ook meteen de oorzaak van het probleem, want hoe beter het je gaat, hoe meer heb je te verliezen. Ik snap dat het een hele opgave is om minder dan twee keer per dag te douchen of minder dan drie keer per jaar te vliegen; het is maar waar je zit in de Maslow-piramide.
Ik voorspel dat jongens en meisjes in Gaza, Somalië of Zuid-Soedan echt geen slapeloze nachten krijgen van klimaatverandering. Laten we maar zorgen dat dit toch snel gebeurt.
