De chips kunnen in de schalen, het licht een beetje gedempt, trek de kurk maar uit de fles en laat de bierpomp maar lopen! Welkom bij Filosofisch Café Nijmegen, ze gaan weer lekker bomen!
Tekst: Anna Bakker, fotografie: Marc van Kempen
Ik hoor u al denken: maar filosofie, dat is toch serious business! Die gepaard gaat met diep nadenken, methodisch nadenken bij voorkeur? Bij het Filosofisch Café schijnt dat anders te liggen. Daar verschuift het accent van een diepe frons naar het breukvlak waarop de echt serieuze filosofie en die van liefhebbers van een avondje uit met diepgang, elkaar ontmoeten. Althans, dat laat ik me vertellen door Martha Kemper (voorzitter) en Rob van de Ven (redactielid) van het Filosofisch Café Nijmegen, het FCN.
Een open plek voor gedachten
Dat er in Nijmegen-Oost een rijke voedingsbodem voor is, heeft de tijd inmiddels wel bewezen, vertellen Martha en Rob verder. Het initiatief tot een filosofisch café werd genomen in 2005 en op 6 april a.s. beleeft het FCN maar liefst zijn 150ste maandelijkse 'avondje uit denken'. Het heeft zich in de loop van de jaren ontwikkeld tot een plek waar levensvragen, abstracte vragen en vragen waar je niet elke dag over nadenkt allemaal de revue passeren.
Ook fijn: het hoeft het nu eens even niet allemaal nuttig te zijn - zoals in het 9-tot-5-ritme - maar er is juist ruimte voor open gedachten, voor een pas op de plaats en zo je wil, de diepte in gaan. Dat kan door actief deel te nemen aan de gesprekken, vragen te stellen, te discussiëren of juist alleen lekker te luisteren naar wat voorbij komt. Aan de hand van thema’s, die weer voortvloeien uit de filosofie of uit maatschappelijke vraagstukken. Zo is er het afgelopen jaar nagedacht over voetbal, designerbaby's, over de filosofie van de creativiteit en ‘het zijn van de wijn’.
Livemuziek is een vast onderdeel van het programma; dat versterkt het gevoel een avondje uit te zijn en legt een link met een andere groep mensen, meestal uit de kunstzinnige hoek, die op hun manier hun licht laten schijnen over een thema en er soms zelfs een lied voor schrijven.
In de bankjes
Martha en Rob studeerden beiden af als filosoof. Martha kwam in aanraking met het vak filosofie toen ze op de kunstacademie zat. Ze ontwikkelde nieuwe gedachten over werken met concepten in de kunst en ze baseerde haar eindscriptie daarop. Wat volgde, was een studie aan de Radboud Universiteit, enkele jaren voor de klas als docent filosofie en levensbeschouwing, tot groot genoegen, een baan bij Radboud Reflects, en het geven van kunstlessen waarin ook filosofie een plaats heeft. Momenteel is er van dat alles in haar professionele leven nog maar weinig te zien. Daarom is ze des te blijer wel bij FCN betrokken te zijn en nieuwe mensen en inspirerende gedachtegangen te leren kennen.
De aanvliegroute van Rob naar de studie was een heel andere. Vanuit de technische studie die hij volgde, doemde als bijna vanzelfsprekend een toekomst als programmeur op. Echt niks voor hem. Hij was juist geïnteresseerd geraakt in filosofische vragen rondom techniek, de mens en de wereld! Dus schoof ook Rob aan in de collegebankjes om filosofie te studeren en aan de slag te gaan met de meest fundamentele vragen die je maar kunt stellen. Een antwoord vinden op die vragen kán, maar hoeft niet. Lezen en met anderen in gesprek gaan om nieuwe invalshoeken te ontdekken, levert hem ook veel op. Ook Rob is professioneel niet direct meer bezig met filosofie, wél met communicatie, en is daarom net als Martha erg verguld met het FCN. Om zich daar te laven.
Verhuizing
Jarenlang zetelde het Filosofisch Café in café Trianon, maar sinds dat ter ziele ging, vond het een paar straten verderop een mooi alternatief, in het achterzaaltje van café ’t Haantje. Zo’n 70 mensen kunnen er maximaal in, meer hoeft ook niet, dat zou de intieme sfeer niet ten goede komen. Het vaste publiek, een mix van filosofiestudenten en andere in filosofie geïnteresseerden, verhuisde trouw mee. Jong en oud, en alles wat daar tussenin zit.
Onbedoeld onderging het publiek in de coronajaren wel een aardige verjonging: dat krijg je dus, als je moet uitwijken naar geïmproviseerde online-bijeenkomsten.
Publieksfilosofie
Voor de jubileumeditie ter gelegenheid van het 150ste café wordt voor een keertje afgeweken van de vaste maandagavond. Een donderdagavond biedt nu eenmaal meer gelegenheid tot wat uitgebreider feesten en langer blijven hangen in de gezellige uurtjes. Op donderdagavond 6 april opent Claudia Pino, een van de oprichters van het eerste uur, de avond, die het thema ‘publieksfilosofie’ mee heeft gekregen. Het woord is daarna in meerdere korte lezingen aan oud-sprekers, zoals coryfee Jan Bransen, afgewisseld met korte interactieve intermezzo’s en een muzikale vertolking door Saranne. Slotstuk van de avond vormt het gesprek tussen sprekers en publiek, die samen een poging zullen doen een antwoord te geven op de vraag: waarom kom je eigenlijk naar het Filosofisch Café?
Wil je het antwoord weten? Dan ben je 6 april vanaf 20.00 uur van harte welkom.
