Het weerbericht beloofde ons voor vrijdag 22 november al dagen een ouderwetse winterdag met hagel, regen, sneeuw en wind en daar kregen de wijkbewoners in Hengstdal ook stormachtige voorproefjes van. Zeker vier mensen vroegen ons of we het wel door zouden laten gaan en anderen gingen er al vanuit dat er niemand zou komen, maar de organisatoren huurden een flinke partytent met straalkachels en serveerden warme glühwein en hapjes zodat toch zo’n veertig betrokken wijkbewoners en andere bezoekers behaaglijk en droog konden genieten van de muziek van Kladderadatsch plus twee verhalen bij de tienjarige Neptunusring. Ze zijn trots op dit kunstwerk, omdat hij niet alleen prachtig verwijst naar de oorsprong van de oude mysterieuze Broerdijk, maar ook duidelijk laat zien wat samenwerkende wijkbewoners allemaal wel niet kunnen realiseren.
Verhaal van het aquaduct
Als je bij regen naar de spiegeling van die letters op de natte zwarte tegels om de ring kijkt, lees je rondom lopend AQVA CASTRORVM NOVIOMAGI, Latijn voor aquaduct van het Castrum, legerkamp bij Noviomagum. De Broerdijk is namelijk niet opgeworpen als waterkering, maar als basis voor een indrukwekkende, 500 m. lange en 7 m. hoge houten constructie. Via een goot over het 12 meter diepe Hengstdal werd water uit een van de sprengen in Berg en Dal naar het legerkamp in Nijmegen Oost geleid. Zoals het aquaduct op ons 5 eurobiljet water over de rivier Gard leidde, zou zonder aquaduct het water onder in het Hengstdal terecht komen en niet bij de soldaten in het legerkamp.
Inzet wijkbewoners
Toen de gemeente nijmegen in 2010 een rotonde wilde aanleggen zagen enkele wijkbewoners een mogelijkheid om het aquaductverleden zichtbaar te maken met een monument. Ze zochten kunstenaars en ontwerpen waar buurtbewoners uit konden kiezen, organiseerden voor de ontbrekende euro’s de verkoop van speciale aquaductwijn, kookten sponsormaaltijden en zetten een crowdfunding op, Toen dat allemaal was gelukt organiseerden ze ook nog fysiek grondwerk op de rotonde en maakten ze in de fabriek de betonnen letters vrij uit de mallen van piepschuim. Alleen dankzij al die euro’s en door zelf de handen uit de mouwen te steken, kon het monument in december 2014 feestelijk worden onthuld.
Feestelijkheden
De viering startte met de presentatie van Romeinenbrood met Romeinse kruidenkaas, glühwein, gepofte kastanjes en een speciale Neptunustaart van taartenbakkerij Zoet. Ondanks de barre weersomstandigheden wisten de muzikanten van Kladderadatsch de stemming er goed in te krijgen. In interviews door Gottfried Erdtsieck blikten de initiatiefnemers en toenmalige wethouder Jan van der Meer, terug op de totstandkoming van het monument en op de betekenis voor de wijk en haar bewoners. Kunstenaar Jac Splinter plaatste enkele kritische kanttekeningen bij wat er te verbeteren valt aan de omgang met kunst in de openbare ruimte en vooral met de documentatie daarover op de website van Kunst op straat. Wethouder Tobias van Elferen, onder meer belast met ICT, knoopte die boodschap goed in zijn oren. Maar vooral prees hij de initiatiefnemers voor hun doorzettingsvermogen. Daarbij past het monument uitstekend in het gemeentelijk beleid om het Romeins erfgoed levend te houden en beter zichtbaar te maken.
Om de achtergronden van het aquaduct nog eens duidelijk uiteen te zetten, maar ook het verhalen van het monument levend te houden is een en ander vastgelegd op een speciale wikipediapagina..(nl.wikipedia.org/wiki/Neptvnvsring)
