Eens per maand komen ze bij elkaar, de mensen van steungroep Naasten Nijmegen, speciaal voor naasten van mensen met psychiatrische kwetsbaarheid. Met elkaar delen ze hun levenservaringen en dat doet hen goed. Hein van der Hulst is de oprichter én begeleider van deze groep. Daar wil ik meer van weten dus ging ik met hem in gesprek.
Tekst: Betsie Vermeulen, fotografie: Marc van Kempen
Ik schuif aan in zijn werkkamer, grenzend aan een fraaie tuin in Oost. Op een steenworp afstand van de stuwwal, volgens Hein ‘de mooiste plek van Nijmegen’. Elke dag geniet hij van het fraaie uitzicht over de Ooijpolder en de meanderende Waal. Aan het Waalwater ziet hij zelfs wat voor weer het gaat worden.
Hoe is de steungroep Naasten Nijmegen ontstaan?
Zo half in het groen vertelt Hein enthousiast over ‘zijn steungroep’. Zijn drijfveer als begeleider ervan is groot. Oorzaak ligt onder meer in zijn jarenlange rol als coördinator van de opleiding sociaal psychiatrisch verpleegkundige (SPV) van de HAN. Vanaf het begin juicht hij het al toe dat de (aankomende) professionals niet alleen kijken naar de cliënt maar ook naar diens omgeving. Dat is niet alleen beter voor de cliënt, er is dan ook aandacht voor zijn naasten die in het proces van de cliënt een belangrijke rol spelen.
Verder is Hein bestuurslid van MIND, Naasten Centraal (voorheen Labyrint-In Perspectief), een landelijke organisatie - zie www.naastencentraal.nl - voor ondersteuning van deze zelfde naasten in familie- of leefeenheidsverband. Naasten Centraal organiseert cursussen, themabijeenkomsten voor partners, kinderen enzovoort en wil zo de naasten van meet af aan betrekken bij het proces van de cliënten én om hen voor te bereiden op een mogelijke persoonlijkheidsverandering die cliënten kunnen ondergaan. Gespreksgroepen met lotgenoten spelen ook hier een grote rol. Hein: ‘Naasten Centraal organiseert deze door heel Nederland, alleen lukt het maar niet om ze overal van de grond te krijgen. Ook in Nijmegen niet. Alternatieven bij andere organisaties zijn er niet. Dat is opvallend. Er wordt vanuit gegaan dat een op de tien mensen met psychische problematiek worstelt of heeft geworsteld, tel maar uit. In Nijmegen gaat het dan om zo’n 18.000 mensen en die mensen hebben allemaal naasten.’
Dus nam Hein zelf het initiatief om in Nijmegen een gespreksgroep te starten. De naam werd omgedoopt tot ‘steungroep’, omdat het volgens hem vooral om de steun gaat. Mensen kunnen hun verhaal kwijt bij anderen met soortgelijke ervaringen. In 2019 tonen zo’n 25 mensen interesse en in mei van dat jaar start een eerste groep. In de beginjaren wisselt het bezoekersaantal; mensen komen en gaan en sommigen blijven langer. Tot nu toe hebben ruim veertig mensen gebruik gemaakt van de steungroep. Sinds anderhalf jaar is het een redelijk stabiele groep van (maximaal) tien personen. Twee mannen en acht vrouwen (merendeels uit Nijmegen) komen elke eerste woensdag van de maand van 19.30 tot 22.00 uur bij elkaar. Sinds geruime tijd is er een tweede begeleider, Maria.
Hoe ziet een avond van de steungroep eruit?
Het avondprogramma ontstaat ter plekke. We starten met een kort rondje ‘hoe gaat ‘t met je’. Men kan dan aangeven later een ervaring/probleem te willen inbrengen. Iedereen krijgt de gelegenheid om zijn verhaal te doen. Hein: ‘Als groep zitten we aan een ovale tafel bij De Kentering. Mensen vertellen waar ze in het leven tegenaan lopen. Merendeels gaat het om hun partners en - vaak bij alleenstaande moeders - om hun kinderen. Het mooie is dat praktisch iedereen begrijpt waar de spreker het over heeft. Mensen voelen zich gehoord, vooral doordat iedereen bekend is met de problematiek. Adviezen geven doen we sporadisch. Het gaat vooral om het luisteren en het steun bieden aan elkaar. Alle gevoelens mogen er zijn, ook de verdrietige. Mensen voelen zich veilig om deze te uiten en ervaren dat als helend.
Om de maand pakken we - als er behoefte voor is - een thema op. Dat kan van alles zijn zoals depressie, rouw, intergenerationele overdracht (van moeder op kind), schuld, loslaten, onbegrip, acceptatie en omgaan met onmacht. Maar de focus blijft liggen op het luisteren naar elkaar en het delen van het persoonlijke verhaal. Aan het einde van de avond is er altijd wel een zucht van verlichting en gaat bijna iedereen weer gesteund naar huis.
De gemeente Nijmegen geeft ons de gelegenheid om dit bij De Kentering op het Limosterrein te doen. Het is een prettige ruimte waar we voor koffie en thee kunnen zorgen. Vaak neemt iemand iets lekkers mee. Een enkele keer doen we iets speciaals. Zo hebben we afgelopen zomer samen gegeten, buiten in het groen. Iedereen had iets lekkers gemaakt en het was een succes.
De sfeer in de groep is prettig en vertrouwd, we lijken bijna familie van elkaar te worden. Regelmatig ontstaat er in de groep een slogan waar we elkaar met enige humor aan herinneren. Het laatste jaar wil men niet meer horen dat ‘je dit moet loslaten’ maar liever ‘je moet dit anders vasthouden’.
We zijn alert om niet te afhankelijk te worden van de groep. Het gaat erom dat iedereen zijn eigen verantwoordelijkheid blijft oppakken en het zelf in het leven doet. Er is trouwens ook een groepsapp waarbinnen we elkaar ook kunnen steunen.’
Hein benadrukt dat de steungroep de deelnemers veel te bieden heeft. ‘Het is een steunpilaar aan het worden. Binnen de zorgverlening hebben de deelnemers niet altijd het gevoel dat er naar ze wordt geluisterd. Ook in het privéleven ontbreekt soms het delen. De steungroep zorgt er in ieder geval voor dat de kans klein is dat deze mensen in de zorg terecht komen. Het zou fantastisch zijn wanneer er meer van deze groepen opgezet kunnen worden. Wellicht door nieuw (gemeente)beleid en facilitering. Mocht de gemeente dit willen stimuleren, dan wil ik dit graag ondersteunen met mijn kennis en ervaring.’
Hoe blijft Hein als begeleider zo enthousiast?
We komen nog even terug op de drijfveer van Hein voor ‘zijn steungroep’. Naast zijn werkervaring is een grote drijfveer toch wel zijn vader. ‘Hij was maatschappelijk werker in Maastricht en gaf mij mee dat je als mens naast je werk ook een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebt. Dit zit in mijn genen, in mijn systeem. Dus ook nu als gepensioneerde. Via MIND, Naasten Centraal en de steungroep Naasten Nijmegen blijf ik op de hoogte van alle ontwikkelingen. Ik zet me graag in voor deze mensen. Het geeft mij nog meer tevredenheid en zingeving in mijn leven. Dit merk ik wanneer iemand na afloop van een steungroepavond tegen me zegt ‘ik kan er weer tegen Hein’. Dat is dan genoeg. Dan fiets ik fluitend naar huis.’
Heb je interesse in de steungroep Naasten Nijmegen? Meld je dan bij De Kentering, , telefoon 024-3249975. Hein van der Hulst neemt dan contact met je op. Samen bekijken jullie of de steungroep iets voor je is. Je bent van harte welkom!
-------------------------------
© Marc van Kempen
www.marcvankempenfotografie.nl
Bij interesse in de foto kunt u contact opnemen via:
No use allowed without permission
Online/offline/commercial
