Het voormalige Rijksmuseum G.M. Kam is gerenoveerd. Buurtgenoten en andere belangstellenden kunnen binnen kijken tijdens een van de vele rondleidingen die het museum de komende maanden houdt.
Tekst: René Pennock, foto's: Marc van Kempen
Ooit woonde ik in de Van Nispenstraat, in de studentenflat op de hoek met de Berg en Dalseweg. Vaak zat ik op straat aan mijn oude motorfietsen te sleutelen. Altijd leuk was het dan, als mensen die uit de stad kwamen lopen me vroegen "weet u misschien waar het Museum Kam is?" en ik kon antwoorden: "Ja hoor: in de Museum Kamstraat", om vervolgens weer verder te sleutelen. Het museum is al jaren geen museum meer, maar draagt nog steeds de naam op de gevel. Ook de straat heet nog altijd zo. Een deel van de collectie is verhuisd naar het Valkhofmuseum, dat op zijn beurt tijdelijk is gehuisvest in het oude ABN-AMRO-gebouw aan het Keizer Karelplein. In het Kamgebouw uit 1922 zit nu het archeologische onderzoekcentrum van het Valkhof Museum.
De Rotterdamse ondernemer G.M. Kam (1836-1922), rijk geworden in de staalhandel, verhuisde naar Nijmegen vanwege de gezondheid van zijn vrouw. Hij kocht een huis aan de Berg en Dalseweg. Het Kops Plateau en de Hunnerberg ten noorden van zijn huis waren toen nog grotendeels onbebouwd en een ware archeologische schatkamer. Hier lagen twee Romeinse begraafplaatsen met enkele duizenden graven uit de eerste en vierde eeuw. Het gerucht gaat dat Kam, sportvisser, bij het zoeken naar wormen al op Romeinse voorwerpen stuitte. Hij werd weliswaar een enthousiast amateurarcheoloog, maar groef liever niet zelf. Dat liet hij over aan vrijwilligers en bouwvakkers die fundamenten voor de nieuwe huizen legden. Desnoods pachtte hij percelen om ze uit te laten graven, of kocht ze zelfs op, om ze daarna weer te verkopen. Hij verzamelde zo'n 20.000 Romeinse objecten, vooral keramiek, glaswerk, sieraden, grafvondsten en zijn grote liefde: munten. In 1919 gaf Kam de Nijmeegse architect Oscar Leeuw opdracht om een museum te ontwerpen in de stijl van een Romeinse villa. Leeuw had in Nijmegen al furore gemaakt. In onze wijk had hij onder andere De Vereeniging al gebouwd, Villa De Westerhelling op de Sophiaweg, de villa’s Sonnewyck en De Zandkuil aan de Berg en Dalseweg en Villa Salatiga aan de Sterreschansweg. Later zouden nog meer villa's volgen, vooral op de Kwakkenberg. Museum Kam opende op 17 mei 1922, de stichter overleed aan het eind van datzelfde jaar.
Zoals het in deze tijd gaat: het museum is niet alleen gerenoveerd, maar ook verduurzaamd. Gelukkig rept rondleider Bas Hendrikse daar niet over tijdens zijn verhaal. Hij vertelt met verve over meneer Kam, het gebouw, de geschiedenis, de collectie en de huidige functie, al steekt hij niet onder stoelen of banken, dat zijn eigen passie vooral ligt bij de collectie. Bas blijkt zelf ook een fervent amateurarcheoloog. De rondleiding is intiem, de groepen zijn niet groter dan tien bezoekers. Bas legt uit hoe het pand lijkt op een Romeinse villa, dat het nota bene óp een Romeins grafveld en een Romeinse legerplaats gebouwd is. Hij wijst op de Romeinse fasces op het toegangshek, de wolvin boven de ingang, die Romulus en Remus, de stichters van Rome, gevoed heeft. Eindelijk hoor ik wat de bas-reliëfs op de twee torens voorstellen: Romeinse munten uit de verzameling van Kam, met links keizer Nero en rechts keizer Vespasianus. Ook van binnen ademt het gebouw Romeins: de hal is als een atrium. Op de begane grond staan vitrines met heel veel potten, amfora's, bakjes en ander aardewerk. Op de galerij staan vitrines met grafvondsten als glaswerk, kledingspelden, urnen en zerken, die vaak nog helemaal intact zijn gebleven. Eén grote gemiste kans: tijdens de rondleidingen zijn de zalen niet toegankelijk! Vreemd, als je je - met gemeenschapsgeld gerenoveerde - pand ‘open’ stelt. Bas beloofde beterschap tijdens de Monumenten Dagen.
Het voormalige museum hoort nu bij de Stichting Museum het Valkhof-Kam. Het Valkhof toont een deel van de Kamcollectie voor het grote publiek, de rest ligt in het centraal gemeentelijk depot. Museum Kam is nu een onderzoekscentrum, op afspraak toegankelijk voor professionele archeologen én amateuronderzoekers. Met de objecten in de vitrinekasten kunnen nieuwe vondsten gedateerd worden.
De rondleidingen zijn op zondag en worden gegeven tot eind april.
Starttijden: 10:00, 11:30, 13:00 en 14:30 uur.
Duur: ongeveer 60 minuten.
Prijs: standaard tarieven, kortingkaarten geldig.
Toegang: alléén met vooraf geboekt ticket.
Tickets zijn te boeken op tickets.museumhetvalkhof.nl/nl/rondleiding-museum-kam.
-------------------------------
© Marc van Kempen
www.marcvankempenfotografie.nl
Bij interesse in de foto kunt u contact opnemen via:
No use allowed without permission
Online/offline/commercial
