“In wat voor tijd leven we”, zucht een oude dame voor mij bij de Bruna als het gaat over de Russische inval. Nee, fraai is het niet: Oekraïnecrisis, coronacrisis, klimaatcrisis, stikstofcrisis, woningcrisis, het houdt maar niet op. Dan was het leven 60 jaar geleden vast veel knusser.
Perzische tapijtjes op tafel, ganzenborden na het eten en met het hele gezin luisteren naar de radio, terwijl moeder breit. De kopjes Douwe Egberts zijn niet aan te slepen. De muziek is van de Blue Diamonds, Willy Alberti en Cliff Richard. Je fiets hoeft niet op slot, je loopt bij de buren achterom. Mies opent Het Dorp voor miljoenen kijkers – vaak met de hele straat verzameld rond één televisietoestel. En de zondag wordt nog massaal geheiligd met kerkgang. Kortom, Nederland is in 1962 nog zoals God het bedoeld moet hebben: één grote, gezellige familie.
Dan zal het nieuws ook wel vriendelijker zijn geweest zijn dan nu. Daarom heb ik de krantenkoppen uit 1962 er even bijgepakt: Een treinramp bij Harmelen kost 92 mensen het leven. Nederlandse mariniers gedood bij vuurgevechten met Indonesische paratroopers op Nieuw-Guinea. Amerikaanse militairen in Vietnam raken slaags met communistische guerrilla’s. Stormvloed bij Hamburg doodt 256 mensen. Het Franse geheime leger OAS doodt 555 Algerijnen. Staatsgrepen in Argentinië, Senegal en Brunei. Aanslagen op Soekarno en de president van Ghana. 150 kogels afgevuurd bij zesde aanslag op De Gaulle. Nelson Mandela gearresteerd. Chinese troepen vallen India binnen. Burgeroorlog in Jemen. VN-troepen landen in Kongo. Kennedy dreigt Sovjet-Unie met de inzet van kernwapens als Chroetsjov de lanceerinrichtingen op Cuba niet ontmantelt: de wereld balanceert op het randje van een kernoorlog.
Nog even wat statistieken: in 1962 leed 35% van de derdewereldbevolking aan ondervoeding, nu is dat zo’n 9%. Er is nog nooit zo weinig oorlog geweest: in slechts 5 van de 202 landen. Onze gemiddelde levensverwachting, wereldwijd, steeg van 52 naar 67 jaar. Het aantal onafhankelijke en democratische landen groeide sterk. Het Wereld Natuur Fonds werd opgericht, het milieubewustzijn schoot wortel en de walvissen zijn gered. Niet alleen onze welvaart groeide, ook ons welzijn. Allerlei onderwerpen die toen taboe waren - homoseksualiteit, echtscheiding, psychische aandoeningen, seksueel misbruik, kanker, dementie en eenzaamheid - worden nu steeds breder besproken en begrepen. We hebben in de afgelopen eeuw waarschijnlijk meer vooruitgang geboekt dan ooit tevoren in de geschiedenis. En dat mogen we best eens beseffen - al is nostalgie naar de jaren 60 ook best knus!
