Om te genieten van een heuvelachtige omgeving op een prachtig gelegen wijnterras hoef je niet naar Frankrijk. Sterker nog, je hoeft niet eens weg uit je directe omgeving! In Berg en Dal praten fotograaf Marc en ik met wijnboer Sjacco Jaspers en zijn dochter Robin van vakantieboerderij en wijngaard De Holdeurn.
Tekst: Wilmy Smeets, fotografie: Marc van Kempen
Sjacco woont al zijn hele leven op de Holdeurn. Zijn vader had er een boerderij met kippen en akkerbouw, die hij voortzette. Sjacco wilde méér en ook wat anders met de grond doen. Inmiddels heeft hij vakantiewoningen en een wijngaard, met nog steeds wat akkerbouw als hobby. Hij verbouwt op een klein gedeelte zonnebloemen en maanzaad, een groene plant die in de zomermaanden prachtig blauw kleurt, rode bloemetjes krijgt en samen met de zonnebloemen je dan écht het idee geven dat je in Frankrijk zit.
Hij vertelt: “De omstandigheden voor witte wijndruiven zijn hier goed: we hebben lössgrond, die is afgezet tijdens de laatste ijstijd. Ook ligt het grondwater diep, dat is goed want wijnstokken moeten het een beetje moeilijk hebben, ze kunnen dan diepe wortels maken waardoor we meer aroma’s in de wijn krijgen, dat komt de kwaliteit van de druiven dus ten goede. Verder ligt dit terrein beschut maar niet teveel, want er moet genoeg wind kunnen waaien om onder andere schimmels te voorkomen.”
Moeilijke acceptatie van Nederlandse wijn
“De beginjaren vielen best tegen”, zegt hij, “Ik kreeg mijn wijn moeilijk aan de horeca verkocht. De prijs lag hoog, de kwaliteit was onbekend en de concurrentie met het buitenland maakte het lastig.”
Sjacco geloofde er echter rotsvast in dat wijnbouw goed mogelijk moest zijn op dit terrein en hij besloot om op te schalen en zo de literprijs omlaag te brengen. Hij wilde daarnaast ervaring opdoen met druivenrassen, hoe de druiven zich aan de struik gedragen, hoe de smaak en kwaliteit zich ontwikkelen. Nu, na veertien jaar, heeft hij veel kennis opgedaan op zijn wijngaard en een naam opgebouwd met zijn wijnen. Hij verbouwt momenteel drie witte druivenrassen: Cabernet Blanc, Johanniter en Souvignier Gris.
Sjacco raakte geïnspireerd in de Deutsche Weinstraße. Hij was daar met zes andere wijnboeren uit de regio om te kijken welke druivenrassen ook in Nederland geteeld kunnen worden. “In die beginjaren probeerde iedereen maar wat, er waren veel pioniers in Nederland, er werd al meteen veel geëxperimenteerd met druivenrassen. Maar mijn aanpak is om de druivenrassen die ik heb aangeplant goed te leren kennen, om te weten te komen hoe je de beste kwaliteit druiven krijgt voor wijn”, vertelt hij. “Je moet eerst een basis leggen en verschillende oogsten hebben gehad die steeds weer andere smaken opleveren. Je hebt daarnaast goede moed en een lange adem nodig. Zo heb ik ook geprobeerd rode wijn te maken, maar na een aantal jaren bleek het ras te gevoelig voor ziekte. Ik heb ze weer gerooid.”
De eerste jaren moeten de druivenplanten groeien en heb je geen of nauwelijks opbrengst van druiven. “Het duurt minimaal vier jaar voordat de wijnstokken een volledige productie van druiven kunnen gaan opleveren. Ook ben je sterk afhankelijk van het weer, dat kun je niet sturen. Je kunt er wel op inspelen, maar soms vallen oogsten tegen en soms juist mee. En ieder wijnjaar is anders.
Soms moet je de productie aan de struik verminderen - door het wegknippen van druiven - om de kwaliteit en de smaak te verbeteren”, legt hij uit. “Dat kost natuurlijk geld, maar je moet geen wijnboer worden voor het geld, je moet het doen vanuit je hart.”
Zonneschijn
De zon schijnt voor de Nederlandse wijnbouw. Zowel letterlijk als figuurlijk. De klimaatverandering maakt dat het weer warmer en droger wordt met meer zonuren, dat is positief voor de wijnbouw in Nederland. “Dit voorjaar is fantastisch voor de wijngaard”, zegt Sjacco. Nederlandse wijnen hebben het imago van ‘zuur en duur’ inmiddels wel afgeschud. De kennis en kwaliteit zijn het laatste decennium flink toegenomen. “Nederlandse wijnen worden steeds serieuzer genomen, ook in het buitenland. Ik heb zelfs al een internationale vakprijs gewonnen” vertelt hij trots. Op mijn vraag of de Nederlandse zon wel goed genoeg is om lekkere wijnen te kunnen maken zegt Sjacco dat je voor witte wijn de Zuid-Europese zon niet nodig hebt. Dat ligt anders voor rode wijnen. “Ieder klimaat maakt zijn eigen wijn, dus ook in Nederland. Dat is mooie van wijn”, licht hij toe.
Wijnterras
Het wijnterras is voor iedereen die van de omgeving wil genieten. Robin vertelt enthousiast: “Vorig jaar zijn we als proef begonnen met het wijnterras. We hebben een kleine wijnbar geplaatst, wat tafels en stoelen neergezet en een speelhoek met zand ingericht. Het uitzicht op de wijngaard en de omgeving vinden wij het allerbelangrijkst”, zegt ze. “Dat bleek een schot in de roos, daarom hebben we dit jaar een groter terras met ook toiletten erbij. Op ons terras mag je gewoon komen zitten om van de omgeving te genieten, daarbij kun je dan een lekker glas wijn uit de wijngaard bestellen. Dat is ons doel en niet andersom. Het gaat ons in de eerste plaats om de mensen van het uitzicht te laten genieten en niet om de verkoop. Laatst zat hier iemand drie uur met een boek. Natuurlijk vinden we het wel fijn als de mensen iets bestellen en misschien ook een fles mee naar huis nemen.” Sjacco vult aan: “Het lijkt mij mooi dat de mensen kunnen zien hoe de wijngaard erbij ligt en hoe de druiven aan de wijnstokken groeien. Als wijnboer vind ik het leuk om mensen op het terras te vertellen hoe we wijn maken.”
De toekomstplannen van Robin en Sjacco zijn dan ook helder: “We willen dat de mensen hier wijn ‘beleven’. Mensen kunnen straks een route door de wijngaard lopen, wat ze hier drinken kunnen ze ook zien groeien. De akkerbouw die we hebben, moet aanvullend zijn op het uitzicht vanaf het terras. Ik kan er ook maïs neerzetten, maar dat doe ik bewust niet. Verder blijven we kleinschalig, het gaat ons om de wijn en niet om een horecagelegenheid te zijn. De wijn staat centraal op onze kaart, maar niet iedereen wil wijn drinken, dus serveren we ook alcoholvrije dranken en wat hapjes.”
Wat betreft klandizie ligt hun terras op een goede locatie. Behalve omwonenden zijn er heel wat campings, hotels en vakantiewoningen in de directe omgeving. Het terras is zo ruim opgezet dat het vanzelf al ‘corona-proof’ is. Als extra coronamaatregel gaat de bediening nu alleen via de bar, de mensen geven daar hun bestelling door en kunnen die dan ook weer zelf komen halen. Na de coronatijd worden de mensen weer aan tafel bediend.
Geduld
Op mijn vraag welke eigenschappen een wijnboer nodig heeft, kijkt zijn dochter hem aan en zegt: “Geduld, zorgzaamheid en doorzettingsvermogen.” Sjacco valt haar bij: “En niet denken aan geld verdienen. Dit jaar kan ik mezelf voor het eerst uitbetalen met de opbrengst van de wijngaard, lange tijd was het slechts kostendekkend. En als je oogst, ben je een jaar verder als je kunt gaan verkopen. Maar mijn trots op wat we nu aan wijnen hebben en mijn passie voor het vak van wijnboer maken alles goed.”
Wil je meer van dit soort verhalen blijven lezen? Word dan Fan! nijmegen-oost.nl/fan
