Naar aan leiding van het artikel 'Petitie voor het behoud van de hellingbaan op spoor 3 en 4 op station Nijmegen' 30 september 2025 wil ik graag terugkomen op mijn reactie die ik eens schreef aan het Waalzinnig Festival Nijmegen.
Het festival destijds en ook de opstellers van de petitie nu maken onderscheid tussen 'mensen met en zonder beperking'.
Citaat: 'Deze hellingbaan wordt veel gebruikt door mensen met een beperking, met fietsen, kinderwagens en rolkoffers.'
Om duidelijk te maken dat er geen sprake kan zijn van 'mensen met of zonder beperking' geef ik hier onder mijn tetst weer die ik toenmaals aan het festival schreef.
Beperkingen
Hebben wij allemaal. Volgens het woordenboek: ‘begrenzing’, maar ook beknotting, bijvoorbeeld: beperkte toegang tot een systeem, gebouw, afdeling, et cetera. Of beperkte rechten. Het woord beperking heeft veel betekenissen, zie https://www.encyclo.nl/begrip/beperking
De beste synoniemen vind ik in het puzzelwoordenboek met 37 omschrijvingen: http://www.mijnwoordenboek.nl/puzzelwoordenboek/BEPERKING/1
Ik schreef naar aanleiding van het Waalzinnig Festival Nijmegen het volgende bericht:
“U spreekt op uw webpagina over ‘mensen met én zonder beperking’, alsof er twee soorten mensen bestaan.
Ieder mens is een mens met beperkingen.
Beperking betekent begrenzing, dus: door mijn lichaamslengte ben ik beperkt (begrensd) in mijn mogelijkheden omdat ik bijv. een kistje of een trap nodig heb om bij de bovenste boekenplank te kunnen komen. Ik heb een visuele beperking omdat ik bijziend ben en op straat een bril nodig heb en om een boek te lezen een leesbril.
Ook heb ik psychische beperkingen (ik kan niet ‘alles’ verdragen), beperkingen omdat ik begrensd ben, beperkingen met kennis en ervaringen.
Beperkingen zijn ook in verhouding tot anderen in een groep. Als je dertig mensen hebt en ééntje is in staat de marathon te lopen, dan hebben die andere 29 een beperking ten opzichte van die marathonloper, terwijl alle dertig gezonde mensen zijn. Die ene marathonloper heeft (wel) een afwijking. Ten opzichte van die overigen.
Met vriendelijke groet,
Rudolf Veenendaal, een mens met beperkingen.
Tenslotte: taal verandert en staat sterk onder invloed van diverse media, betekenissen en nieuwe woorden zijn vluchtig of maken deel uit van de ‘waan van de dag’. Wat gisteren nog kon, wordt heden streng verbeterd door de ‘politieke correctheid’. Belediging en gekwetst zijn, zijn afhankelijk van de persoon die het treft, subjectief dus. ‘Verstandelijk gehandicapten’ werd ‘mensen met een verstandelijke beperking’.
En gemakzuchtig wordt ‘verstandelijk’ weggelaten en krijgt het woord ‘beperking’ de betekenis van ‘stoornis’. Eigenlijk wordt hiermee het woord ‘beperking’ gebrandmerkt. Hoe nu kan men nu voorkomen dat men niet beledigt, kwetst, discrimineert en stigmatiseert door ‘mensen met een verstandelijke beperking’ zo te noemen? Dat kan men niet voorkomen. Gewoon benoemen, niet bang zijn. Maar alleen het woord ‘beperking’ gebruiken is niet voldoende.
Ik bood Het Waalzinnig Festival in Nijmegen een alternatieve tekst aan als inleiding op hun webstek. Deze tekst hebben zij overgenomen, maar inmiddels al weer geschrapt en vervangen door een andere tekst. Hoe zou je een tekst kunnen opstellen die niet stigmatiserend werkt? Dit was mijn suggestie:
“Het Waalzinnig Festival, voorheen Kwartiermakersfestival Nijmegen, stimuleert mensen met een verstandelijke, lichamelijke of andere functiebeperking die daardoor buiten de normen van de samenleving vallen, om zich te uiten door middel van kunst, cultuur en bewegen.
Op deze manier kunnen zij niet alleen aan hun omgeving laten zien wat ze kunnen, maar krijgen zij ook meer zelfvertrouwen. Door de samenwerking tussen een grote diversiteit aan mensen te stimuleren, versterken we het gevoel van erbij horen en wordt het voor deze mensen makkelijker om mee te doen aan de samenleving.”
http://waalzinnigfestival.nl/
© Bart Rovers 2025
Overname of citaten van de tekst uitsluitend na schriftelijke toestemming van de auteur.
