Er is een leeftijdsverschil van 45 jaar, maar toch doen ze hetzelfde werk. Tomas en Jelle. Buurtgenoten Tomas Schröder (69 jaar) en Jelle Sietsma (24 jaar) werken allebei zo’n anderhalf jaar als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk Nijmegen. De een is student, de ander pensionado.
Tekst: Simone Kiekebosch, foto's: Mohanad Ataya
In de kantoortuin van Vluchtelingenwerk in de benedenstad zie ik een heleboel verschillende mensen rondlopen en zitten. Het is een gezellige bedrijvigheid met telefonerende mensen, vreemde talen, in- en uitlopen van mensen in allerlei kleuren, soorten en maten. Een open kantoortuin en aparte kamertjes voor gesprekken met vluchtelingen.
Jelle studeert politicologie en doet momenteel een master Internationale Betrekkingen en Milieu en Duurzaamheid. Heb je dan nog wel tijd voor vrijwilligerswerk?
Hij lacht bescheiden: “En ik loop ook nog stage bij Milieudefensie in Amsterdam.”
Waarom werken jullie bij Vluchtelingenwerk?
Jelle: “Vanuit mijn studie ben ik veel met het onderwerp migratie bezig geweest. Daar kijk je vanuit een macrolens. Ik wilde meer in de praktijk zien. Ik ben eerst begonnen als maatschappelijk begeleider, maar nu zit ik op het spreekuur van Vluchtelingenwerk. Dat is iets minder intensief. Je krijgt veel vragen over allerlei zaken. De meeste vragen gaan over inburgering, of iemand begrijpt een brief niet. Daar kunnen we vaak meteen bij helpen. Af en toe verwijzen we mensen door naar Stip, als er vragen komen die daar beter op hun plek zijn. Soms is het druk, en soms komt er bijna niemand en kan ik aan mijn studie werken. We hebben drie spreekuren in de week en ik zit er op woensdag van 10.00 tot 12.00 uur. Voordat ik het spreekuur ging doen, was ik maatschappelijk begeleider en die kennis komt me nu ook erg van pas.”
Tomas: “Ik was fysiotherapeut en ging met pensioen. Tijdens de asielopvang bij Heumensoord meldde ik me aan. Daar bleken toen geen mensen meer nodig te zijn, maar ze verwezen me naar Vluchtelingenwerk. En daar ben ik toen meteen begonnen. Ik werk als maatschappelijk begeleider. Dat betekent dat je zo’n acht maanden met iemand of een gezin werkt. Mensen die nieuw zijn in Nederland krijgen vanaf het begin een maatschappelijk begeleider. Het gaat om allerlei regelzaken: tekenen van het huurcontract, gas/water/licht regelen, verzekeringen, huisarts zoeken, tandarts, eventuele kinderopvang, de Nederlandse taal leren.
Je trekt acht maanden met iemand op en het idee is, dat iemand met maximaal twaalf maanden zelfstandig kan functioneren. Gelukkig hebben we ook specialisten in huis, bijvoorbeeld mensen die juridisch goed onderlegd zijn. Die ondersteunen bijvoorbeeld bij gezinshereniging. Zij hebben dan weer contact met de IND of de advocaat. Of een specialist die een cursus omgaan met geld kan geven. Daar kan je ook naar door verwijzen als je zelf niet alles weet.”
Werken hier veel vrijwilligers?
Tomas: "Ja, zo’n zeventig. En we zijn ook blij dat er veel gemotiveerde studenten van Social Work solliciteren voor een stage. Ze werken vaak drie of vier dagen en kunnen dan veel 'werk' verzetten. En sommige mensen stromen hier ook door naar betaald werk in dit veld."
Jelle: “Deze doelgroep vind ik echt geweldig. Mensen zijn vaak zo dankbaar. Het is soms lastig om afscheid te nemen, want met sommige mensen krijg je toch echt een goede band. Ik begeleidde een jongen die vooral zijn verhaal kwijt moest. Een luisterend oor is zo belangrijk voor iemand. Soms is iemand hier, zonder ook maar één familielid.”
Tomas vult aan: “Je wilt eigenlijk iedereen wel helpen, maar dat kan niet. Je moet toch wel goed kunnen afbakenen.”
Is er Iets wat jullie is bijgebleven?
Jelle: Ja, bijvoorbeeld het moment van een gezinshereniging, dat is echt zo ontroerend. Iemand die jaren zijn gezin niet meer heeft gezien en dan vrouw en kinderen in de armen sluit. Dat raakt me heel erg.”
Tomas: “Ik had een keer een Syrische jongen die in het noorden in een azc woonde. Hij kreeg een huis in Tolhuis, maar onderweg in de trein was hij zijn tas kwijtgeraakt, met alles, ID, sleutels van zijn nieuwe huis, alles was weg. Heel hard gezocht, NS gebeld, iLost, noem het maar op. Zoiets kost een hoop geld en moeite, nieuwe sleutels etc. Na vijf dagen ging ik kijken bij dat huis in Tolhuis. Hing daar een handgeschreven briefje met een boodschap van iemand, dat hij de tas had gevonden. De Syrische jongen wist natuurlijk het adres niet en had dit briefje niet gezien. Maar dat is dan zo’n prachtig moment. Dat je elkaar in de armen valt van blijdschap!
En wat me onlangs raakte, was de sfeer bij Vluchtelingenwerk vlak na de aardbeving in Turkije. Iedereen was bedrukt en begeleidt wel iemand die naasten heeft verloren. Echt vreselijk.”
Liggen jullie wel eens wakker van de situaties van vluchtelingen?
Jelle: “Het is wel een kunst om de dingen die je meemaakt op kantoor te laten. Af en toe word ik wel echt geraakt door iemands situatie. Ik leer ook heel veel van mijn cliënten, ook dat wij heel blij mogen zijn met ons prettige land. Gelukkig hebben we veel leuke collega’s. En iedereen werkt hier vanuit intrinsieke motivatie.
Tomas: “Ja, ik ben wel eens thuis en dan denk ik: dat moet ik morgen meteen even regelen. Bijvoorbeeld de situatie dat ik dan een gezin begeleid en blijkt dat ze drie maanden dubbele huur hebben betaald. En dat ze al die tijd ook al twee pubers thuis hebben die naar school moeten. Soms heeft de school ook een wachtlijst. Tja, er zijn wel knelpunten. Maar het werken met deze doelgroep is een verrijking van mijn leven.”
Vluchtelingenwerk heeft de komende tijd nieuwe vrijwilligers nodig, vooral als maatschappelijk begeleider.
Wat moet je kunnen?
Tomas: “Als maatschappelijk begeleider moet je dingen kunnen regelen, mensen en instanties bellen, overzicht kunnen houden en tegen regels kunnen.
Het werk is divers, je bent flexibel om je eigen tijd in te delen, kunt vanaf huis werken en hebt leuke collega’s. Je wordt ingewerkt, en soms werk je sowieso samen met een collega aan een nieuwkomer of gezin."
Heb je het hart op de juiste plaats en wil je een collega worden van de sympathieke Jelle en Tomas?
Kijk op www.vluchtelingenwerk.nl of stuur een mail naar .